سهم زرتشتیان در انقلاب مشروطیت ایران

سخنرانی جناب آقای دکتر فرهنگ مهر، در دانشگاه اصفهان، سال ۱۳۴۸

از متن کتاب:
مبارزه با دستگاه استبداد (که از طرف حکومت وقت ایران و نیز روسیه تزاری با همه امکانات مالی و عملی خود تقویت میشد) پول و وسائل مادی لازم داشت. آتش تفنگ را با آتش تفنگ و گلوله را با گلوله می بایست جواب داد و تهیه همه اینها و نیز تامین هزینه مجاهدان در سفر و حضر مستلزم مخارجی بود.
در آن هنگام چند نفر از تجار زرتشتی در اقتصاد ایران مقام و موقعیت ممتازی داشتند، در صدر آنها تجارتخانه جمشیدیان متعلق به ارباب جمشید جمشیدیان، تاجر خوشنام و جوانمرد ایرانی بود که بحق حاتم طائی عصر خود دانسته میشد. در کتاب فرزانگان زرتشتی درباره داد و دهش ارباب جمشید نوشته است. روزی بیش از صد نفر بر سفره او حاضر بودند و هفته ای یکروز در منزل او حدود چهار صد پانصد نفر بینوایان بردیف می نشتند و ارباب با دست خود بهر یکی نیم با یک ریال آنروزی بخشش می داد. ارباب جمشید که ابتدا در یزد پارچه فروشی کوچکی داشت بتدریج در زمره تجار عمده فروش ایران در آمد و بر اثر پشتکار و درستی اعتماد مردم را بخود جلب کرد و در سال ۱۲۶۵ یعنی ۸۳ سال قبل بکار صرافی و با نگداری مشغول شد...