علوم پایه برای توسعه پایدار

اهمیت علوم پایه همواره در سطوح دانشگاهی و عمومی موردبحث بوده است. علوم پایه سرچشمه و زمینه‌ساز پیشرفت در سایر زمینه‌های علمی است و هرگونه پیشرفت در فناوری بدون پیشرفت در علوم پایه ممکن نیست. به همین خاطر است که اکثر کشورهای توسعه‌یافته توجه بسیاری به توسعهٔ این علوم دارند و در این زمینه سرمایه‌گذاری‌های کلانی انجام می‌دهند. سند ۲۰۳۰ که در سال ۲۰۱۵ در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید، چشم‌اندازی در جهت توسعهٔ پایدار برای همهٔ مردم جهان است که ذیل ۱۷ هدف اصلی نقشهٔ راه جامعهٔ بین‌المللی را تا سال ۲۰۳۰ ترسیم می‌کند. شش هدف از این اهداف یعنی «سلامتی مطلوب» (هدف ۳)، «آب سالم و بهداشت» (هدف ۶)، «انرژی ارزان و تجدیدپذیر» (هدف ۷)، «اقدام دربارهٔ آب‌وهوا» (هدف ۱۳)، «استفادهٔ پایا از اقیانوس‌ها» (هدف ۱۴) و «استفادهٔ پایا از زمین» (هدف ۱۵) به‌وضوح مستقیماً با پیشرفت علوم پایه در ارتباط است و این نشان‌دهندهٔ اهمیت علوم پایه برای نیل به اهداف توسعهٔ پایدار در سطح جهانی است. سازمان جهانی یونسکو در نوامبر سال ۲۰۱۹، در قطعنامه چهلمین کنفرانس عمومی خود، سال ۲۰۲۲ را سال بین‌المللی «علوم پایه برای توسعهٔ پایدار» نامگذاری کرد. هدف از این اقدام توجه بیشتر به نقش حیاتی علوم پایه در درک و حل چالش‌های مرتبط با پزشکی، صنعت، کشاورزی، منابع آب، برنامه‌ریزی انرژی، محیط زیست، ارتباطات، فرهنگ و اهمیت و تأثیر علوم پایه در بهبود رفاه جهانی برای نسل‌های فعلی و آینده است. سال ۲۰۲۲ به مناسبت صد سالگی جایزه نوبل که در سال ۱۹۲۲ به نیلز بوهر فیزیکدان دانمارکی به خاطر تحقیقات وی در ساختار اتم‌ها و تشعشعات ناشی از آنها تعلق گرفت و همچنین به مناسبت صدمین سالگرد تاسیس اتحادیه بین‌المللی فیزیک محض و کاربردی (IUPAP) به میزبانی کشور بلژیک در همین سال، به نام سال بین‌المللی علوم پایه نامگذاری شده است.