حافظ، خنیاگری، می و شادی

هما ناطق در سرسخن کتاب باعنوان: «در گرفتاری با گزارندگان حافظ شیراز» می گوید:
هرکس چهره ای از حافظ نقش زده که درخور دیدگاههای امروزی مولف بوده است. این روایتها و تفسیرها بیشتر برای اثبات نظرگاهها و دیدگاههای امروزه است که کمتر نزدیکی و همخوانی ای با نگره و دیدگاههای حافظ شاعر داشته دارد. هما ناطق از جایگاه یک پژوهشگر اتصال حافظ به این یا آن مذهب و فرقه را به شک گرفته. چه اتصال به علی و خاندانش باشد چه عمر یا عارفان و صوفیان یا دیگر مرادان و پیران زمانه. به دیدِ مولف کتاب همه این تصاویر ارائه شده از حافظ و دیوانش همانند همان تصویر سماور و قوری استکانی ست که در نسخه دیوان حافظ چاپ مجلس اول مشروطه بجای می و رود و دلبر نشانده شده است.
هما ناطق در سخنی به حق مفصل تبارشناسی واژه حافظ کرده و همه اقوال رایج چسبیده به نوک زبان ها مبنی برگرفته از حفظ بودن قرآن را به چالش گرفته و آن را اعتیادی ذهنی ناشی از کم دانی حافظ پژوهانی دانسته که هیچ تلاشی برای درک معنا و مفهوم راستین واژه حافظ در زمانه حافظ نکرده اند.
از این روست که سخن به تفصیل و سند می گوید تا گفته باشد حافظ در مفهوم اول سرودگویان و سرودخوانان آمده است و حافظ آن دانشمند و هنرمندی ست که بسراید، سروده ها را به آواز بخواند، راه ها و پرده های موسیقی را نیک بشناسد و سازندگی نیز بداند. پس شغلی وهنری بوده در شمار خانواده موسیقی و آواز و هرکسی را توان و توشه درآمدن به جرگه حافظان نبوده است.
پس از وارسی همه سویه همین یک واژه است که هما ناطق گستره دیگری از مفاهیم طلسم شده ذهنی ما را به چالش می گیرد تا آنجا که خواننده به خود می گوید: آیا به راستی زمانه آن فرا نرسیده که ادبیات کلاسیک فارسی را با نگاهی دیگرسان و رها از همه پیشداوریهای تاریخی بازخوانی کرد؟