اکبر رادی

(1318 - 1386 هـ.خ)

رادی که دانش آموخته رشته علوم اجتماعی از دانشگاه تهران بود، تحصیل در دوره کارشناسی ارشد این رشته را نیمه کاره گذاشت و پس از طی دوره تربیت معلم در سال ۱۳۴۱، به شغل معلمی روی آورد. معلمی را از کلاس سوم دبستان مدرسه بامشاد و سپس ششم دبستان مدرسه شهرام در جنوب شهر تهران آغاز می‌کندو طی سی و دو سال، به تدریس ادبیات در سال چهارم دبیرستان، ادبیات نمایشی انستیتو مربیان امور هنری، نمایشنامه نویسی مقطع کارشناسی دانگشاه تهران و نمایشنامه نویسی پیشرفته کارشناسی ارشد دانشگاه هنر می‌پردازد و در سال ۱۳۷۳ بازنشسته می‌شود. در سال ۱۳۴۱ نمایشنامه روزنه آبی را با هزینه شخصی و در سال ۱۳۴۳ نمایشنامه افول را با سرمایه گروه ادبی طرفه منتشر می‌کند. در سال ۱۳۴۴ با یکی از هم رشته‌ای‌هایش به نام حمیده ازدواج می‌کند که حاصل این ازدواج دو پسر به نام‌های آریا و آرش می‌باشد.در سال ۱۳۳۸ نخستین نمایشنامه خود را باعنوان «روزنه آبی» نگاشت، اما دو سال طول کشید تا توانست آن را منتشر کند. این نمایشنامه موردِ توجه احمد شاملو قرار گرفت. پیشتر قرار بود جلال آل احمد چاپ این نمایشنامه را به عهده بگیرد، اما چون قائل به تغییراتی در متن اثر بود، رادی با آن موافقت نکرد. یکی از نمایشنامه‌های آسیب شناسانه و تاثیرگذار در شاکله بعضی از آثار رادی نمایشنامه «سفر طولانی روز به شب» اثر یوجین اونیل بود. رادی در سال ۱۳۴۳ نمایشنامه‌ای دیگر منتشر می‌کند با نام افول. این نمایشنامه نیز با سرمایه‌ی گروه ادبی طرفه منتشر می‌شود. از این نمایشنامه فیلمنامه‌ای اقتباس شد و فیلمی به کارگردانی خسرو هریتاش که این فیلم هیچگاه مجوز اکران نگرفت. از دیگر فعالیت‌های ادبی اکبر رادی نوشتن داستان بود که چند تایی از آن داستان‌ها در دهه‌ی هزار و سیصد و سی شمسی در مجلات منتشر شد. او بعدتر با جمع‌آوری داستان‌های کوتاهش در یک مجموعه، کتاب جاده را در اواخر دهه‌ی هزار و سیصد و چهل منتشر کرد.مهم‌ترین مشخصه‌ی آثار رادی، استفاده از دایره‌ی کلمات گسترده است که آن را در گونه‌ای زبان شاعرانه ریخته و توصیفات صحنه و یا مکالمات قهرمانانش از آن زبان غنی بهره‌مند می‌گیرند. خواندن آثار رادی، به غنای زبان فارسی کمک می‌کند. او در مصاحبه‌ای گفته که خیلی از نمایشنامه‌ها برای اجرا کردن شاید دیگر توجیهی نداشته باشند ولی می‌توان آن‌ها را بارها خواند و در خیال خود اجرا نمود. می‌توان ایشان را در کنار اسماعیل خلج و بهرام بیضایی جزو نسل جوان دهه‌های میانی قرن سیزدهم شمسی به شمار آورد. هر سه دارای مشخصاتی مشترک در استفاده از زبان و پیشبرد داستان با یاری از غنای ادبی زبان فارسی هستند.