ابراهیم ویکتوری

(1312 هـ.خ)

 کتاب " اسرار کائنات "

 نوشته دکتر ابراهیم ویکتوری

1 ابراهیم ویکتوری در بهمن ماه ۱۳۱۲ خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود. آموزش ابتدایی را در دبستان کورش و دوره متوسطه را در دبیرستان فیروز بهرام تهران گذراند. در سال ۱۳۳۱ برای تحصیلات راهی آمریکا شد. ابراهیم ویکتوری بیش از ۵۰ مقاله علمی درباره پژوهشهای خود منتشر کرده‌ است. علاوه بر این طی ۱۵ سال اخیر بیش از ۵۰۰ مقاله متنوع و گوناگون به زبان ساده درباره سفر در فضا، و دو علم ستاره‌ شناسی و کیهان ‌شناسی در نشریات فارسی زبان آمریکا ارایه داده‌ است.

2 ما در کائناتی زندگی می‌کنیم که دائما در حال انبساط و همواره در حال تغییر و تحول است. جهان ما از یک نقطه انرژی بسیار زیاد سرچشمه گرفته است که به دلیل عدم وجود یک پاسخ علمی قانع کننده به این پرسش آشکار - "این نقطه انرژی از کجا آمده است؟" - نخستین راز کائنات شده است. دانشمندانی که در کیسه شعبده‌ های مذهبی کندوکاو می‌ کنند به نام خداوند متوسل می‌ شوند. البته دانشمندان برای اینکه بر اثبات وجود خداوند مهر تایید علمی نزده باشند، این منبع قدرت را آفریدگار می‌نامند.

3 از اینجا به بعد، معماها بیشتر و بیشتر می‌شوند و هر زمان که یکی از آنها حل می‌شود چند معمای دیگر مطرح می ‌شوند. برای مثال معمای سرنوشت نهایی کائنات را در نظر بگیرید که سه پاسخ ممکن داشته است:

۱. انبساط دائمی اما با سرعت کاهنده.

۲. توقف انبساط پس از مدتی نامعلوم.

۳. برگشت و جمع شده دوباره در یک نقطه طی فرایندی به نام ارمبش بزرگ The Big Crunch که برعکس فرایند آغاز عالم (انفجار بزرگ The Big Bang) است.

4 شاید بزرگترین کشف علمی ده سال آخر قرن بیستم این بود که سرعت انبساط عالم در حال افزایش است. این موضوع دو پاسخ احتمالی (۲ و ۳) را حذف می ‌کند، اما معماها پایان نیافتند، بلکه معمای دیگری شکل گرفت - این که عامل این افزایش سرعت چیست؟

5 گاهی اوقات ما قادریم فقط بخشی از معما را حل کنیم. یکی از آن موارد، مسئله ماهیت ماده تاریک یا جرم گمشده است که به دهه ۱۹۳۰ بازمی‌گردد. ما می‌دانیم که نمی‌توانیم حدود ۹۵ درصد جرم عالم را ببینیم، اما می ‌دانیم که وجود دارد چون اثرش را بر مواد مرئی عالم می ‌بینیم. چندی پیش کشف شد که جرم نوترینوها حدود ۳۰ درصد جرم گمشده عالم است، اما ماهیت بقیه ماده تاریک نامشخص مانده است.

6 تاریخ علوم اخترشناسی و کیهان ‌شناسی پر از چنین مثال ‌هایی است که فقط چندی از آنها در این کتاب آمده است. بسیاری از مردم می ‌پرسند که اصلا چرا باید پاسخ هر یک از معماهای پرشمار کیهان را بدانیم؟ آنها می ‌پرسند که چرا باید میلیاردها دلار به اضافه عمری از وقت گرانقدر مردان و زنان هوشمند مان را صرف جستجوی پاسخ این پرسش ‌ها کنیم؟ در حالی که می ‌توانیم با صرف این نیرو و هزینه به درمان مهلک‌ ترین بیماری ‌ها دست یابیم. 

7پاسخ ساده است: اینکه روح ما نیز همچون جسممان به غذا احتیاج دارد. این یکی از تفاوت‌ های اساسی انسان و حیوان است. نگاه کردن به آسمان شب و یافتن پاسخ برای برخی از این پرسش‌ ها، روح ما را غنی می‌کند و تسلی می ‌بخشد.

8 اتفاقات زیادی در علوم دوقلوی اخترشناسی و کیهان ‌شناسی رخ داده است. اکتشافات جدید، دانش و درک ما را از کیهان متحول کرده است - انقلابی ‌ترین کشف، یافتن انرژی تاریک (لطفا با ماده تاریک یا جرم گمشده اشتباه نگیرید) و افزایش سرعت انبساط عالم بود. افزون بر این، کاوش ‌های سفینه‌ های بدون سرنشین در منظومه شمسی، وجود آب را در ماه و در گذشته ‌های مریخ ثابت کرده‌اند. اما، افسانه بشقاب ‌های پرنده یا آدم‌ ربایی موجودات فضایی هنوز مطرح است، نه به این دلیل که نتوانستیم اشتباهات هواداران آنها را ثابت کنیم، بلکه چون آنها طرفداران سرسختی‌ اند که حتی زهره درخشان را در نزدیک ‌ترین موقعیتش به زمین در زمستان سال ۲۰۰۴ با بشقاب ‌پرنده اشتباه گرفته بودند. هیچ کتاب و هیچ مقدار مدارک و دلایل علمی نمی ‌تواند آنها را از اعتقادشان به واقعی بودن بشقاب‌ های پرنده باز دارد. به همین دلیل هم من در این کتاب اصلا درباره این موضوع سخنی نگفته ‌ام که البته در کنار موضوع وجود خداوند - که در کتاب اولم درباره ‌اش توضیح داده‌ ام - دو موضوعی هستند که مردم بسیار درباره‌ شان می ‌پرسند.

9 در نوشتن این کتاب، من هم در تنگناهایی قرار گرفتم که پیش روی هر نویسنده موضوعات علمی قرار می‌ گیرد. و آن نوشتن برای خوانندگانی است که عموما در این زمینه غیرمتخصص ‌اند. هرچند، بازتاب‌ های مثبت از سوی خوانندگان کتاب نخستم و بینندگان برنامه‌ های تلویزیونی ‌ام که توانایی مرا در بیان مطالب علمی به زبان ساده تشویق می‌کردند، مرا دلگرم می ‌ساخت. امیدوارم که توانسته باشم در این کتاب هم اینچنین بنویسم، مخصوصا در فصل ‌هایی که مربوط به نسبیت و اصول پروازهای فضایی است - موضوعاتی که اگر فقط کمی بیشتر از آنچه من نوشتم، فرمول به آنها اضافه شود، بهتر درک می ‌شوند.

10 مخاطب فصل نخست کتاب به طور خاص هر کسی است که نگاهی به آسمان شب می‌اندازد و در شگفت است که این نقاط نورانی که همه جا پراکنده‌اند، چیستند. 

11 فصل دوم درباره تاریخ نجوم است و به معرفی برخی از افراد یا ابزارهایی می‌پردازد که در طی قرون و اعصار در درک ما از عالم تاثیر داشته‌اند، هرچند که ممکن است برخی از آنها اشتباهاتی هم کرده باشند.

12 نگاهی کلی به بقیه فصل‌های کتاب اسرار کائنات نشان می ‌دهد که مطالب در واقع معماهایی مطرح برای بسیاری از مردم ‌اند. ما درباره گرانش شنیده ‌ایم، اما بسیاری از ما نمیدانیم که واقعا چیست یا چطور عمل می ‌کند. همین مسئله درباره نور، سیاهچاله ‌ها، پادماده، خورشید، ستارگان، اینکه ماهواره‌ ها چطور در مدار باقی می ‌مانند بدون اینکه چیزی مدام آنها را هل دهد و بسیاری مسائل دیگر هم صدق می ‌کند.

فهرست مطالب کتاب:

دیباچه

۱). آسمان شب

۲). از استون‌ هنج تا هابل: تاریخچه‌ ای از اخترشناسی

۳). آغاز عصر فضا: سفر رفت و برگشت به ماه

۴). منشا پیدایش ماه

۵). سفرهای اکتشافی: اکتشاف در سیارات و فضای میان سیاره ‌ای

۶). درباره سفر به فضا

۷). از اسب و درشکه تا ستارگان: چگونه ممکن است آخرین سفر پرماجرا و جالب بشر تحقق یابد

۸). درباره گرانش: نیرویی که کائنات را شکل داد و اعمال روزمره ما را کنترل می ‌کند

۹). شاهراه اطلاعاتی کائنات: تابش الکترومغناطیس و تلسکوپها

۱۰). نظریه نسبیت و سرعت نور

۱۱). گسترش کائنات و انرژی تاریک: نابهنجاری دور از انتظار

۱۲). ماده تاریک یا جرم نامرئی

۱۳). اسراری از اینجا و آنجا

۱۳-۱). اسرار "هیچ چیز"

۱۳-۲). اسرار شش عدد ثابتی که کائنات را در اختیار دارند

۱۳-۳). اسرار هنر سنجش طول و زمان و تقویم ‌ها

۱۳-۴). اسرار وزن  بوزون هیگز