محمد مبارز علیزاده

(1290 - 1373 هـ.خ)

محمد مبارز علیزاده، مترجم و فارسی پژوه آذربایجانی، در سال ۱۲۹۰ شمسی در خامنه به دنیا آمد. وی شاعر، شرق شناس و مترجم زبردستی بود. در سال ۱۳۰۷ به نخجوان و سپس به تفلیس رفت و به تحصیلات دانشگاهی خود ادامه داد. در ۱۹۳۳ دوره دانشگاه کمونیستی قفقاز را به‌پایان برد. در ۱۹۴۷ دانشنامه فوق دکتری گرفت. از ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۶ رئیس دانشکده خاورشناسی دانشگاه دولتی آذربایجان بود. اشعار فارسی شاعرانی، چون قطران تبریزی، میرزاده عشقی و سیمین بهبهانی را به ترکی منظوم برگردانده است. از آثارش: فردوسی و آذربایجان (باکو، ۱۹۴۶)؛ خلاقیت سیمین بهبهانی (باکو، ۱۹۶۳)؛ ترجمه لیلی و مجنون نظامی به ترکی (باکو، ۱۹۶۰) و از ترجمه های معروف او می توان از «یوسف و زلیخا» ی عبدالرحمن جامی و «شاهنامه» فردوسی اشاره کرد. پروفسور مبارز علیزاده علاوه بر اشعار شاعران کلاسیک فارسی زبان، اشعار شعرای معاصر مانند میرزاده عشقی، پروین اعتصامی و ... را به ترکی منظور ترجمه کرده است. وی ۲۷ سال از بهترین ایام عمر خود را صرف ترجمه ی «شاهنامه» فردوسی کرده است. محمد مبارز علیزاده در سال ۱۳۷۳ شمی دارفانی را وداع گفت.