احمد بهمنیار

(1262 - 1334 هـ.خ)

او عضو پیوسته فرهنگستان ایران بود. علوم مقدماتی را نزد آقا میرزا حسن کوهبنانی و ملا غلامرضا رباطی فراگرفت؛ سپس نزد پدر و برادرش، آقا محمدعلی و آقا محمدجواد که هر دو به «مُعَلِّم» معروف بودند، به تحصیل صرف و نحو و علوم و معارف متداول پرداخت. و شانزده ساله بود که خود نیز به تدریس اشتغال یافت. در هیجده سالگی، علاوه بر تدریس، اداره مدرسه ابراهیمیّه را که بعداً با نظام و برنامه جدید وزارت معارف، «علمیّه» و «سعادت» نامیده شد، بر عهده گرفت و مدرسه دیگری هم به نام «اسلامیّه» در بم تاسیس کرد که پس از چندی به «عمادیّه» شهرت یافت. بهمنیار در آغاز جوانی به میرزا احمد دهقان معروف بود و در اشعاری که با نوعی نوآوری و تجدُّدخواهی می‌سرود، »دهقان « تخلص می‌نمود. در ۱۳۲۹، روزنامه دهقان را تاسیس کرد و به نشر مقالات و اشعار انقلابی پرداخت، که در ۱۳۳۴، به دستگیری او و جمعی از هم مسلکانش منجر شد و بهمنیار مدت چهارده ماه و هفت روز در فارس در ارگ کریم‌خانی زندانی گردید. در ۱۳۰۱ش در مشهد ، روزنامه‌ای به نام فکر آزاد منتشر کرد که دو سال ادامه یافت سپس، از دارایی خراسان استعفا کرد و به تهران برگشت(۱۳۰۳ش( . در ۱۳۰۵ش، به اداره معارف آذربایجان انتقال یافت و پس از یک سال تدریس در دبیرستان محمّدیه تبریز ، به تهران بازگشت و در ۱۳۰۶ش، در زمان داور، در تصحیح قوانین و تجدید تشکیلاتِ عدلیّه با چند تن از فضلا و صاحب‌نظران همکاری نمود. در ۱۳۱۳ش، بعد از تاسیس دانشگاه تهران ، بهمنیار به عضویت هیئت علمی دانشکده معقول و منقول درآمد، و در ۱۳۱۵ش به استادی زبان و ادبیات عربی در دانشکده ادبیات منصوب شد و مدارج کمال را یکی پس از دیگری پیمود و در ۱۳۲۱ش به عضویت پیوسته فرهنگستان ایران انتخاب گردید. بهمنیار از ۱۳۳۲ش، در هفتادسالگی، به چند ساعت تدریس عربی در دوره دکتری اکتفا کرد و تا پایان زندگی بدین خدمت معنوی ادامه داد.