هارالد فریش

(1943 - 2022 م)

یک فیزیکدان نظری آلمانی است که به دلیل مشارکت در نظریه کوارک ها، توسعه کرومودینامیک کوانتومی و یکپارچگی بزرگ مدل استاندارد فیزیک ذرات شهرت دارد. پس از اتمام تحصیلات خود در Zwickau در سال ۱۹۶۱، او به سربازی از Nationale Volksarmee از GDR تبدیل شد. او از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۸ در لایپزیگ در رشته فیزیک تحصیل کرد. پس از فرار به آلمان غربی، تحصیلات خود را در مونیخ ادامه داد و در آنجا دکترای خود را زیر نظر هاینریش میتر به پایان رساند. در سال ۱۹۷۰ فریتز از مرکز فیزیک آسپن بازدید کرد و در آنجا با موری گل مان ملاقات کرد. آنها ابتدا در آسپن و سپس در موسسه فناوری کالیفرنیا شروع به همکاری کردند. در سال ۱۹۷۱ آنها مفهوم عدد کوانتومی بار رنگی را معرفی کردند که به آنها اجازه داد تا با همکاری ویلیام باردین میزان فروپاشی پیون ها را توضیح دهند. در پاییز ۱۹۷۱ فریتز و گل مان به ژنو در سوئیس نقل مکان کردند و در آنجا با هم در سرن کار کردند. آنها یک نظریه سنج برای برهمکنش قوی ارائه کردند که اکنون کوانتوم کرومودینامیک نامیده می شود. در سپتامبر ۱۹۷۲ آنها به Caltech نقل مکان کردند. در سال ۱۹۷۵ فریتز مقاله ای را به همراه پیتر مینکوفسکی منتشر کرد که در آن گروه تقارن SO(۱۰) را به عنوان تقارن نظریه یکپارچه بزرگ که به یک نظریه استاندارد تبدیل شده است، پیشنهاد کردند. در سال ۱۹۷۶ فریتزش به سرن نقل مکان کرد. فریتز پس از یک سال کار در دانشگاه ووپرتال و دانشگاه برن، در سال ۱۹۸۰ استاد دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ شد. وی در ۱۶ آگوست ۲۰۲۲, در مونیخ از دنیا رفت.