محمد مردوخ کردستانی

(1256 - 1354 هـ.خ)

محمد مردوخ کردستانی، ملقب به آیت‌الله مردوخ کردستانی، امام جمعه اهل سنت کردستان ایران در عهد قاجار و پهلوی بود. او فرزند شیخ عبدالمومن مردوخ بود او شاهد و شرکت‌کننده بسیاری از حوادث تاریخی و رویدادهای اجتماعی و سیاسی دو قرن اخیر کردستان ایران بوده‌است.محمد مردوخ علامه و فاضل شهیر در ۱۲۹۷ ه. ق (۱۲۵۶ خورشیدی) در شهر سنندج زاده شد. پدرش سمَت امامت جمعه سنندج را بر عهده داشت. در ۱۲ سالگی پدر شیخ محمد مردوخ درگذشت و از همان زمان علامه شیخ محمد مردوخ عهده‌دار امامت جمعه سنندج شد. آشنایی مردوخ با زبان‌های عربی و انگلیسی موجب شد تا وی بتواند با تحولات فرهنگی و اقتصادی آن سده آشنا شود. در سن ۳۰ سالگی مردوخ ماشین چاپی به سنندج وارد کرد و روزنامه اتحاد را در این دوران منتشر کرد. شیخ محمد مردوخ در حوادث مشروطه کردستان و سال‌های پس از آن نقش مهمی داشت. از نظر انتشار و ترجمه کتاب نیز شیخ محمد مردوخ آثار زیادی منتشر کرد. مجموع آثار منتشرشده و ناشده ایشان را حدود ۱۱۵ جلد کتاب برشمرده‌اند. شیخ محمد مردوخ در سال ۱۳۵۴ خورشیدی و در سن ۹۸ سالگی دار فانی را وداع گفت. شیخ محمد مردوخ حدود شصت کتاب و رساله چاپ کرده‌است. مهم‌ترین و معروفترین کتاب وی، کتاب: تاریخ مردوخ می‌باشد که مرجع تاریخی مهمی در تاریخ نوین کردها و کردستان است.همچنین فرهنگ لغت سه زبانه فارسی کردی عربی در ۲ جلد قطور ازجمله آثار اوست.