لوسیان
(0125 - 0180 م)
طنزپرداز، سخنور و رسالهنویس سوریِ یونانی
مشخصات:
نام واقعی:
لوسیان شمششادی (اهل ساموستا) Lucianus Samosatensis
نام به انگلیسی:
Lucian
سایر نامها:
لوکیانوس، لوثین
تاریخ تولد:
0125/00/00 میلادی
تاریخ درگذشت:
0180/00/00 میلادی (55 سالگی)
محل تولد:
ساموساتا، ساحل رودخانه فرات، امپراتوری روم (ترکیه امروزی)
جنسیت:
مرد
ژانر:
داستان طنز
زندگینامه
لوسیان اهل ساموساتا، طنزپرداز، سخنور و رسالهنویس سوریِ یونانی بود که بیشتر به خاطر سبک طنزآمیز خاص خود شناخته میشود، سبکی که با آن مرتباً خرافات، اعمال مذهبی و اعتقاد به ماوراءالطبیعه را به سخره میگرفت. اگرچه زبان مادری او احتمالاً سریانی بود، اما تمام آثار موجود او کاملاً به زبان یونانی باستان (عمدتاً به گویش یونانی آتیک که در دوره دوم سوفسطایی رایج بود) نوشته شدهاند.
هر آنچه در مورد زندگی لوسیان میدانیم از نوشتههای خودش سرچشمه میگیرد که به دلیل استفاده گسترده او از طعنه و کنایه، تفسیر آنها اغلب دشوار است. طبق خطابهاش «رویا»، او پسر یک خانواده طبقه متوسط رو به پایین از شهر ساموساتا در امتداد سواحل فرات در استان دورافتاده رومی سوریه بود. در جوانی، او شاگرد عمویش شد تا مجسمهساز شود، اما پس از تلاش ناموفق در مجسمهسازی، برای ادامه تحصیل به ایونیا فرار کرد. او ممکن است مدرس سیار شده و از دانشگاههای سراسر امپراتوری روم بازدید کرده باشد. لوسیان پس از کسب شهرت و ثروت از طریق تدریس، سرانجام به مدت یک دهه در آتن ساکن شد و در طی آن بیشتر آثار موجود خود را نوشت. در دهه پنجاه زندگیاش، احتمالاً به عنوان یک مقام دولتی با حقوق بالا در مصر منصوب شد و پس از آن از اسناد تاریخی ناپدید شد.
آثار لوسیان در دوران باستان بسیار محبوب بودند و بیش از هشتاد نوشته منسوب به او تا به امروز باقی مانده است، که تعداد قابل توجهی بیشتر از اکثر نویسندگان کلاسیک دیگر است. مشهورترین اثر او «یک داستان واقعی» است، طنزی طنزآمیز علیه نویسندگانی که داستانهای باورنکردنی میگویند، که برخی آن را به عنوان اولین اثر شناخته شده علمی تخیلی میدانند. لوسیان ژانر گفتگوی طنز را ابداع کرد، تقلیدی از گفتگوی سنتی سقراطی. گفتگوی او با عنوان «عاشق دروغها» افرادی را که به ماوراءالطبیعه اعتقاد دارند، مسخره میکند و شامل قدیمیترین نسخه شناخته شده از «شاگرد جادوگر» است. لوسیان طنزهای متعددی نوشت که داستانهای سنتی درباره خدایان از جمله «گفتگوهای خدایان»، «ایکارومنیپوس»، «زئوس رنتس»، «زئوس کاتکید» و «پارلمان خدایان» را به سخره میگرفت. «گفتگوهای مردگان» او بر فیلسوفان کلبی، دیوژن و منیپوس، تمرکز دارد. «فلسفههای فروشی» و «میهمانی» یا «لاپیتها» مکاتب فلسفی مختلف را به سخره میگیرند و «ماهیگیر یا مردگان زنده میشوند» دفاعیه ای از این تمسخر است.
لوسیان اغلب چهرههای عمومی، مانند فیلسوف کلبی، پرگرینوس پروتئوس، را در نامهاش با عنوان «درگذشت پرگرینوس» و پیشگوی فریبکار، الکساندر ابونوتیخوس، را در رسالهاش با عنوان «اسکندر پیامبر دروغین» مسخره میکرد. رساله لوسیان با عنوان «درباره الهه سوری»، تمایزات فرهنگی بین یونانیان و سوریها را به سخره میگیرد و منبع اصلی اطلاعات در مورد فرقه آتارگاتیس است.
لوسیان تاثیر عظیم و گستردهای بر ادبیات غرب داشت. آثاری که از نوشتههای او الهام گرفتهاند عبارتند از: آرمانشهر اثر توماس مور، آثار فرانسوا رابله، تیمون آتنی اثر ویلیام شکسپیر و سفرهای گالیور اثر جاناتان سویفت.
بیشتر
آخرین دیدگاهها