فرانکلین دلانو روزولت

(1882 - 1945 م)

فرانکلین دلانو روزوِلت (به انگلیسی: Franklin Delano Roosevelt) (‎/ˈroʊzəvəlt/‎، آن طور که خود تلفظ می‌کرد، یا ‎/ˈroʊzəvɛlt/‎؛ ۳۰ ژانویه ۱۸۸۲ – ۱۲ آوریل ۱۹۴۵) مشهور به اف‌دی‌آر، دولت‌مرد و رهبر سیاسی آمریکایی بود که به عنوان سی و دومین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا از ۱۹۳۳ تا زمان مرگش در ۱۹۴۵ فعالیت کرد. او که دموکرات بود، رکورد چهار بار پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا را داراست و به عنوان چهره‌ای کلیدی در وقایع جهان در میانهٔ قرن بیستم مطرح است. او در بیشتر رکود بزرگ و جنگ جهانی دوم حکومت ایالات متحده را رهبری کرد. او به عنوان رهبر مسلط حزبش، ائتلاف نیو دیل را ساخت، سیاست آمریکا را به نظام حزبی پنجم تغییر راستا داد، و لیبرالیسم آمریکا را در ثلث دوم قرن بیستم تعریف کرد. محققین تاریخ و علوم سیاسی، روزولت را غالباً در کنار آبراهام لینکلن و جرج واشینگتن، به عنوان یکی از برترین رؤسای جمهور آمریکا رده‌بندی می‌کنند. روزولت در سال ۱۸۸۲ در یک خانواده برجسته، قدیمی هلندی اهل شهرستان داچس، نیویورک متولد شد. او در نهادهای آموزشی نخبه‌پروری چون مدرسه گروتون، کالج هاروارد، و مدرسه حقوق کلمبیا تحصیل کرد. در ۲۳ سالگی در سال ۱۹۰۵ با النور روزولت ازدواج کرد، و با او شش فرزند داشت. او در سال ۱۹۱۰ وارد سیاست شد، و در سنای ایالتی نیویورک، و سپس به عنوان دستیار وزیر نیروی دریایی در دوره رئیس‌جمهور توماس وودرو ویلسون کار کرد. در سال ۱۹۲۰، روزولت جفت انتخابی و معاون جیمز میدلتون کاکس نامزد حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری بود، ولی این دو انتخابات را به نامزدهای جمهوریخواه، وارن جی. هاردینگ و کالوین کولیج باختند. روزولت در سال ۱۹۲۱ به بیماری فلج اطفال دچار شد. بطوری‌که از کمر به پایین فلج شده و قادر به راه رفتن نبود، اما با تلاش بسیار و اراده قوی، اجازه نداد که این ناتوانی، مانع از اعتماد رای‌دهندگان به او شود او مرکزی برای درمان مبتلایان به فلج اطفال را در وارم اسپرینگ، جورجیا تأسیس کرد. پس از بازگشت به سیاست، روزولت در سال ۱۹۲۸ به عنوان فرماندار نیویورک برگزیده شد. او از سال ۱۹۲۹ تا ۱۹۳۳ در این سمت بود و مروج تصویب برنامه‌هایی برای مبارزه با رکود اقتصادی در آن زمان بود. روزولت در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۳۲، رئیس‌جمهور جمهوریخواه وقت هربرت هوور را به‌طور قاطع شکست داد. روزولت وقتی به ریاست جمهوری رسید که آمریکا در میانهٔ وخیم‌ترین بحران اقتصادی در تاریخ خود بود. اف‌دی‌آر که به خاطر پیروزی شخصیش بر فلج اطفال پرانگیزه شده بود، بر خوش‌بینی و کنشگری مداوم خود برای نوزایی روحیهٔ ملی تکیه کرد. روزولت در ۱۰۰ روز نخست ریاست جمهوری خود، قوانین فدرال بی‌سابقه‌ای مطرح و فرمان‌های اجرایی صادر کرد که منجر به نیو دیل شد— برنامه‌های گوناگونی که برای فراهم آوری مشاغل حکومتی برای بیکاران، بازیابی اقتصادی و اصلاحات وال استریت، بانک‌ها و حمل و نقل طراحی شده بودند. او برنامه‌های متعددی را برای حمایت از بیکاران و کشاورزان، و برای تشویق رشد سندیکاها و مقررات‌گذاری بیشتر بر کسب و کار و مالیه ایجاد کرد. حمایت او از لغو ممنوعیت الکل در سال ۱۹۳۳ بر محبوبیت او افزود، ولی سپس با بحران عمیقی در سالهای ۱۹۳۷–۳۸ مواجه شد. ائتلاف محافظه کار دو حزبی شکل گرفته در سال ۱۹۳۷ مانع این شد که او دیوان عالی را با گزینه‌های خود پر کند، و تقریباً تمام پیشنهادهای او برای قوانین عمده لیبرال (به جز حداقل دستمزد که تصویب شد) را سد کرد. با شروع جنگ و پایان بیکاری، محافظه کاران در کنگره دو برنامه عمده جبران اقتصادی را لغو کردند. به هر روی، آنان بیشتر مقررات او بر کسب و کارها را نگه داشتنند. برنامه‌های عمده باقی‌مانده شامل کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، و تأمین اجتماعی و چند برنامه کوچکتر بودند.