فاضل اسکندر

(1308 - 1395 هـ.خ)

فاضل عبدلوویچ اسکندر (۱۹۲۹–۲۰۱۶) نویسندهٔ ایرانی‌تبار اهل آبخاز بود. در سال ۱۹۲۹ از پدری ایرانی و مادری اهل آبخاز در بندر سوخومی٬ پایتخت آبخاز به دنیا آمد. پدرش در جریان سیاست‌های اخراج اقلیت‌های قومی و خارجی استالین در اواخر در دهه ۱۹۳۰ به ایران بازگردانده شد و پس از سال‌ها تحمل زندان در ایران درگذشت. این نویسنده در مؤسسهٔ ادبی معتبر ماکسیم گورکی در مسکو تحصیل و کار حرفه‌ای خود را با روزنامه‌نگاری آغاز کرد. وی بیشتر عمر خود را در مسکو سپری کرد. او در شوروی سابق، بیشتر برای شناساندن زندگی قفقازی شناخته می‌شد و آثارش را بیشتر به زبان روسی می‌نوشت. آثار او برای نخستین بار در سال ۱۹۸۳ به انگلیسی ترجمه شد. پس از آن بود که آثارش با ویلیام فاکنر و مارک تواین مقایسه شد. او در دوره اصلاحات میخائیل گورباچف در اواخر دهه ۱۹۸۰، مدتی کوتاه به عضویت "کنگره نمایندگان خلق" درآمد. او داستان‌های متعددی نوشته است که شناخته‌شده‌ترین آنها «زاشیتا چیکا» است که ستارهٔ آن یک پسربچه جوان دوست‌داشتنی و نیرنگ‌باز به نام «چیک» بود. اسکندر پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کمتر نوشت و کمتر درباره سیاست اظهار نظر کرد. میوه ممنوعه و داستان‌های دیگر٬ انجیل به روایت چگام (چگام روستای محل تولد اوست) و خانه‌ای زیر درختان سرو از جمله کتاب‌های اوست که به انگلیسی ترجمه شده است. گزیده‌ای از داستان‌های او با عنوان آرامگاه لنین با ترجمه زهرا محمدی توسط نشر نو در ایران منتشر شده است. اسکندر در ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۶ در سن ۸۷ سالگی در خانهٔ خود پردلکینو پس یک دورهٔ دراز بیماری، چشم از جهان فروبست.