ایوان ایلیچ

(1926 - 2002 م)

کتاب او در سال ۱۹۷۱ «انجمن مدرسه‌زدایی» رویکرد نهادی جامعه مدرن به آموزش را نقد می‌کند، رویکردی که یادگیری را به موقعیت‌های محدود در دوره‌ای نسبتاً کوتاه از طول عمر انسان محدود می‌کند. کتاب Nemesis پزشکی او در سال ۱۹۷۵ که مفهوم آسیب پزشکی را به جامعه‌شناسی پزشکی وارد می‌کند، استدلال می‌کند که جامعه صنعتی با پزشکی بیش از حد زندگی، آسیب‌شناسی شرایط عادی، ایجاد وابستگی کاذب و محدود کردن راه‌حل‌های سالم‌تر، کیفیت زندگی را به طور گسترده‌ای مختل می‌کند. ایلیچ خود را «زائر خطاکار» نامید. اولین کتاب او به نام «انجمن از مدرسه‌زدایی» که در سال ۱۹۷۱ منتشر شد، نقدی نوآورانه بر آموزش عمومی اجباری بود. او استدلال کرد که ساختار ظالمانه نظام مدرسه قابل اصلاح نیست. برای رهایی بشریت از تاثیرات فلج کننده نهادینه شدن همه زندگی، باید آن را از بین برد. او در ادامه به نقد طب توده ای مدرن پرداخت. ایلیچ در میان روشنفکران و دانشگاهیان بسیار تاثیرگذار بود. او در سرتاسر جهان به دلیل مباحثات مترقی خود در مورد چگونگی حفظ و گسترش فعالیت های بیانگر ارزش های واقعاً انسانی در فرهنگ انسانی در مواجهه با نیروهای رعد و برق متعدد انسان زدایی شناخته شد. او در چندین کتاب تاثیرگذار خود استدلال کرد که استفاده بیش از حد از مزایای بسیاری از فناوری‌های مدرن و ترتیبات اجتماعی، ارزش‌های انسانی و خودکفایی، آزادی و کرامت انسان را تضعیف می‌کند. انتقادات عمیق او از آموزش همگانی و طب توده ای مدرن به ویژه، اشاره، مرتبط بود. و شاید هم اکنون به موقع تر از دوران زندگی اش. ایلیچ استدلال می کند که سلامتی توانایی مقابله با واقعیت انسانی مرگ، درد و بیماری است. فناوری می تواند برای بسیاری سودمند باشد. با این حال، طب انبوه مدرن بیش از حد پیش رفته است و وارد یک نبرد خداگونه برای از بین بردن مرگ، درد و بیماری شده است. با انجام این کار، مردم را به اشیاء مصرف‌کننده ریسک‌گریز تبدیل می‌کند، شفا را به علم صرف تبدیل می‌کند، شفادهنده‌های پزشکی را به تکنسین‌های صرفاً جراحی دارویی تبدیل می‌کند. ایلیچ در ۲ دسامبر ۲۰۰۲ در برمن آلمان درگذشت. آنچه محقق نشد آخرین آرزوی او بود: مردن در محاصره همکاران نزدیک در بولونیا در میان ایجاد مرکز آموزشی برنامه ریزی شده و جدید او.