آلاسدیر گری

(1934 - 2019 م)

آلاسدیر گری یک نویسنده و هنرمند اهل اسکاتلند بود. نخستین رمان وی، لانارک (۱۹۸۱) به عنوان نقطه آغاز ادبیات داستانی اسکاتلندی پنداشته می‌شود. او رمان‌ها، داستان‌های کوتاه، نمایش‌ها، شعر و ترجمه‌های از خود منتشر نموده و در مورد سیاست، تاریخ انگلستان و ادبیات اسکاتس نوشت. کارهای ادبیات داستانی وی ترکیبی از واقع‌گرایی، خیال پردازی و عملی-خیالی با استفاده از تایپوگرافی و نگاره‌های منحصر به فرد وی بوده و برنده چندین جایزه شده است. زمانی که او هجده سال داشت، مادرش بر اثر بیماری سرطان درگذشت؛ در همان سال او وارد دانشکده هنر گلاسگو شد. هنگامی که او دانشجو هنرها بود، چیزی را شروع کرد که بعدها به نخستین رمان وی یعنی لانارک مبدل شد و در اصل نام این رمان، تصویر یک هنرمند جوان اسکاتلندی، بود. او نخستین کتاب خود را در ۱۹۶۳ میلادی تکمیل کرد؛ این کتاب توسط نهاد ادبی کرتیس براون رد شد؛ این کتاب در اول قرار بود به عنوان نسخه تصویری از هنرمند در ایام جوانی از گری به چاپ برسد. علاوه بر نگاره‌های نقاشی شده در کتاب‌هایش، او تصاویر و نقاشی‌های دیواری را نیز نقاشی کرده‌است، از جمله یکی در جاده اوران مور و یکی در ایستگاه قطار هیل‌هید. کارهای هنری وی به‌طور گسترده به نمایش گذاشته شده و در چندین کلکسیون مهم وجود دارد. قبل از نشر رمان لانارک، او نمایش‌های را تولید کرد که در رادیو و تلویزیون به نمایش گذاشته می‌شد. در ۱۹۵۷ میلادی، گری با کسب مدرکی در رشته نقاشی و طراحی نقاشی دیواری از دانشکده هنر گلاسگو فارغ‌التحصیل شد. در همان سال او برنده بورسیه سفر بیلاهوستون شده و تصمیم داشت تا از این سفر به عنوان فرصتی برای نقاشی و دیدار از گاری‌های هنری اسپانیا استفاده کند. در پی یک حمله شدید آسم، او در بیمارستانی در جبل طارق بستری شده و پولش دزدی شد. گری از ۱۹۵۸–۱۹۶۲ میلادی به‌طور نیمه وقت در دانشگاه‌های به عنوان استاد هنر در لانارکشایر و گلاسگو به‌طور نیمه وقت کار کرد و از ۱۹۵۹–۱۹۶۰ میلادی به آموزش معلمی در کالج جوردانهیل پرداخت. سبک نوشتاری وی سبک پسا مدرن بوده و با آثار فرانتس کافکا، جرج اورول، خورخه لوئیس بورخس و ایتالو کالینو مقایسه گردیده‌است. این آثار اغلب حاوی تعداد زیادی از پا ورقی‌های بوده و کارهای که روی آن الهام گذاشته‌است را تشریح می‌کند. کتاب‌های الهام بخش بسیاری از نویسندگان جوان اسکاتلندی بوده‌است، از جمله اورین ویلش، آلان وارنر، ای.ال. کنیدی، جینیس گالووی، کریس کیلسو و یان بنکس. او از ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ میلادی به عنوان نویسندهِ موقت-مقیم در دانشگاه گلاسگو و از ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ میلادی به عنوان پرفیسور نویسندگی خلاقانه در دانشگاه‌های گلاسگو و استرثکلاید کار کرد. گری یک ملی‌گرا و جمهوری‌خواه اسکاتلندی بوده و در حمایت از سوسیالیسم و استقلال اسکاتلند نوشت. او تقریظِ «طوری کار کنید که گویا در روزهای آغازین یک ملت بهتر قرار دارید» (برگرفته شده از شعر شاعر کانادایی، دینیس لی) را مشهور ساخت، کتیبه‌ای که در دیوار کانوگریت ساختمان پارلمان اسکاتلند در ادینبرگ، پس از باز شدن آن در ۲۰۰۴ میلادی، حکاکی شد. او تقریباً تمام زندگی خود را در گلاسگو گذراند، دوبار ازدواج کرد و یک پسر داشت. هنگام مرگ وی، روزنامه گاردین از او به عنوان «پدر رنسانس ادبیات و هنر اسکاتلند» یادآوری کرد.