ماهیت نهضت امام حسین (ع)

در ابتدای کتاب میخوانیم:
همانگونه که پدیده ها ماهیت های مختلف دارد، همانگونه که پدیده ها و اشیای طبیعی یک ماهیتی دارد و یک طبیعتی، نهضتها و قیام ها نیز اینچنین است. برای شناخت یک فعل یا به علل فاعلی و یا به علل غائی آن - که این را امروز قبول ندارند - یا به علل مادی آن یعنی اجزا و جزئیات تشکیل دهنده آن، یا به علت صوری آن و شکل و خصوصیاتی که در مجموع پیدا کرده است باید توجه داشت. توضیح اینکه:
1) برای شناخت یک نهضت و بدست آوردن ماهیت آن، باید علل و موجباتی که به این نهضت منتهی شده است را بشناسیم تا ماهیت این نهضت برای ما روشن شود. (علل فاعلی)
2) نهضت و هدفهای نهضت چیست؟ یک نهضت یا هدف دارد یا هدف ندارد و اگر هدف دارد، هدف چیست؟ (علل غائی)
3) عناصر و محتوای این نهضت و اینکه چه کارهایی و چه عملیاتی در این نهضت صورت گرفته است. (علل مادی)
4) مجموعا چه شکلی پیدا کرده است؟ (علل صوری)
درباره نهضت اما حسین هم باید پرسید آیا این نهضت یک انفجار بوده است؟...