مجموعه رسائل و مقالات فلسفی: عربی و فارسی
امتیاز دهید
نویسنده:
سید ابو الحسن رفیعی قزوینی
مصحح:
غلامحسین رضانژاد
امتیاز دهید
مجموعه رسائل و مقالات فلسفی علامه رفیعی قزوینی، مجموعه‌ای است از نوشته‌های فلسفی میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینی که توسط غلامحسین رضانژاد، گردآوری شده است. کتاب با مقدمه گردآورند آغاز شده و مطالب دربردارنده مجموعا بیستویک مقاله و رساله می‌باشد.
در مقدمه، ضمن ارائه شرح حال مفصلی از نویسنده، به توضیح و تشریح رسائل و مقالات کتاب پرداخته شده است.
به‌عنوان آشنایی با این مجموعه، به معرفی برخی از رسائل و مقالات، پرداخته خواهد شد:
«مسئله معاد»:
نویسنده در این رساله، پس از نقل مشارب و مسالک مختلف در مسئله معاد، به نقل نظریه مختار خود پرداخته، می‌گوید: روح پس از مفارقت از بدن، به بدن برزخی (مثالی) تعلق گرفته و ماده عنصری و دنیوی بدن، پس از طی مراتب کمال و ارتقا به حدی می‌رسد که لیاقت ساختمان بدن اخروی را دارا شده و در حقیقت روح با همان بدن مثالی و برزخی به بدن اخروی که نتیجه حرکت جوهری و ارتقای اجزای بدن دنیوی است، تعلق میگیرد و اشکال یک روح و دو بدن - یکی بدن مثالی برزخی و دیگری بدن مترقی اخروی - پدید نمی‌آید؛ زیرا این دو بدن در طول یکدیگرند و نه در عرض هم تا اشکال وارد باشد و بالاخره این بدن برزخی مطابق با ملکات و کمالات و اخلاق و صفات روح بوده و بدن خاکی دنیوی هم، مطابق با هیئت و شکل بدن مثالی برزخی می‌باشد. این نظریه، اگرچه تکاملیافته نظریات غیاثالدین منصور دشتکی و آقا علی مدرس تهرانی است و با اعتقادات شرعی و مفاد آیات و احادیث و اخبار معاد مطابقت دارد، از حیث عقلی و حکمی کمتر از دو نظریه پیشین مورد خدشه و صدمه ورود اشکالات است و به‍‌هرحال تاکنون کسی از فلاسفه و حکمای گذشته و حال، موفق به طرح پیشنهاد نظریهای جامع و کامل نشده، که هم با قواعد عقلی و حکمی سازوار افتد و هم بر وفق شریعت حقه باشد. این فقیر نظریه صدرالمتالهین را با دقتی که در پیرامون آن نموده و با مشارب دیگر تطبیق کردهام، مغایر با هیچیک از آیات و احادیث و اخبار نیافتم؛ زیرا از ظواهر آیات معاد، لزوم مادی بودن بدن اخروی مستفاد نیست؛ اگرچه صورت جسمی آن غیر قابل انکار است و جسم بودن هم تنها به ماده نمی‌باشد و صورت کمالی و دارای فعلیت جسم دنیوی هم، بدن شمرده می‌شود و عود روح در آن با آیات الهی مغایرتی ندارد.
بیشتر
در مقدمه، ضمن ارائه شرح حال مفصلی از نویسنده، به توضیح و تشریح رسائل و مقالات کتاب پرداخته شده است.
به‌عنوان آشنایی با این مجموعه، به معرفی برخی از رسائل و مقالات، پرداخته خواهد شد:
«مسئله معاد»:
نویسنده در این رساله، پس از نقل مشارب و مسالک مختلف در مسئله معاد، به نقل نظریه مختار خود پرداخته، می‌گوید: روح پس از مفارقت از بدن، به بدن برزخی (مثالی) تعلق گرفته و ماده عنصری و دنیوی بدن، پس از طی مراتب کمال و ارتقا به حدی می‌رسد که لیاقت ساختمان بدن اخروی را دارا شده و در حقیقت روح با همان بدن مثالی و برزخی به بدن اخروی که نتیجه حرکت جوهری و ارتقای اجزای بدن دنیوی است، تعلق میگیرد و اشکال یک روح و دو بدن - یکی بدن مثالی برزخی و دیگری بدن مترقی اخروی - پدید نمی‌آید؛ زیرا این دو بدن در طول یکدیگرند و نه در عرض هم تا اشکال وارد باشد و بالاخره این بدن برزخی مطابق با ملکات و کمالات و اخلاق و صفات روح بوده و بدن خاکی دنیوی هم، مطابق با هیئت و شکل بدن مثالی برزخی می‌باشد. این نظریه، اگرچه تکاملیافته نظریات غیاثالدین منصور دشتکی و آقا علی مدرس تهرانی است و با اعتقادات شرعی و مفاد آیات و احادیث و اخبار معاد مطابقت دارد، از حیث عقلی و حکمی کمتر از دو نظریه پیشین مورد خدشه و صدمه ورود اشکالات است و به‍‌هرحال تاکنون کسی از فلاسفه و حکمای گذشته و حال، موفق به طرح پیشنهاد نظریهای جامع و کامل نشده، که هم با قواعد عقلی و حکمی سازوار افتد و هم بر وفق شریعت حقه باشد. این فقیر نظریه صدرالمتالهین را با دقتی که در پیرامون آن نموده و با مشارب دیگر تطبیق کردهام، مغایر با هیچیک از آیات و احادیث و اخبار نیافتم؛ زیرا از ظواهر آیات معاد، لزوم مادی بودن بدن اخروی مستفاد نیست؛ اگرچه صورت جسمی آن غیر قابل انکار است و جسم بودن هم تنها به ماده نمی‌باشد و صورت کمالی و دارای فعلیت جسم دنیوی هم، بدن شمرده می‌شود و عود روح در آن با آیات الهی مغایرتی ندارد.
دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی مجموعه رسائل و مقالات فلسفی: عربی و فارسی