انقلاب اسلامی و وضع کنونی عالم

این کتاب اولین بار در سال 1361 به چاپ رسیده است. اکنون چاپ دوم آن علی رغم میل باطنی نویسنده روانه بازار شده است. نویسنده در مقدمه ای جذاب و سنگین آورده است: ... پس اینکه گفتیم انقلاب اسلامی، تاریخی است، مراد از تاریخ چه بود و تاریخی بودن یعنی چه؟ گفتیم که هر انقلابی آغازی دارد. این آغاز، زمانی و تاریخی است. اما مقصود این نیست که بگوییم در فلان روز از فلان ماه در سال فلان آغاز شده است. آغاز انقلاب با دگرگونی قلب ها و چشم ها است و وقت و تاریخ این دگرگونی را با محاسبه نمی توان تعیین کرد. این وقت را همگان یکسان ادراک نمی کنند و نکرده اند و هر کس که آن را اصلا ادراک نکرده است نمی داند که انقلاب چیست زیرا انقلاب، انقلاب تاریخی است. کسی که وقت را نشناسد انقلاب را هم نمی شناسد اما این ندانستن و نشناختن مثل دیگر ندانستن ها نیست. بسیاری کسان بسیاری مسائل علمی را نمی دانند و از این بابت بر ایشان باسی نیست ولی بیگانگی با تاریخ، صرف ندانستن نیست، بلکه به بهرگی و بی بهرگی و حرمان و بی چیزی و بی خردی هم از لوازم آن است، زیرا با وقت و در وقت بهره ها داده می شود و آنکه وقت ندارد و وقت را نمی شناسد، نصیبی جز حرمان ندارد. آنچه در علوم اجتماعی به نام عوامل و شرایط تاریخی و اجتماعی گفته می شود نه فقط در یک انقلاب دخیل و موثر نیست بلکه وقت آن را می پوشاند و ادراک آن را مشکل می سازد. آیا میان آنچه شرائط و عوامل تاریخی و اجتماعی خوانده می شود و انقلابی که در آن شرایط واقع می شود، هیچ نسبتی نیست؟ چرا نسبتی روشن هست و آن اینکه انقلاب بر هم زننده آن شرایط است و اوضاعی را که در حکم پوسته و قشر متصلب تاریخ گذشته در آمده است، نفی و رفع می کند. یعنی با گشایش افق جدید و با فرا رسیدن وقت و آغاز عهد تازه، قوت و تاثیر و منشائیت اثر چیزهایی که به تاریخ گذشته تعلق دارد، کم می شود. اگر انقلاب، انقلاب حقیقی باشد عین آغاز عهد تازه یا تجدید عهد از یاد رفته و پوشیده است و اینکه گفته شد انقلاب تاریخی است مراد همی معنی بود. یعنی انقلاب یک امر اتفاقی نیست؛ آن را نتیجه مکانیک حوادث سابق هم نمی توان دانست بلکه گشایش افق و زمان جدید در بحبوحه سرگردانی پایان یک عهد و در سیاهی غروب آن است. کسانی که این وقت را در نمی یابند بی وقت عمر می گذرانند و قول و فعلشان بی وقت است هر چند که مطابقت تام با آداب و رسوم جاری داشته باشد و از جهت اجتماعی آن را بیجا و بی موقع ندانند . درک نکردن انقلاب اعم از اینکه با آن موافقت یا مخالفت کنند آثار و نتایج سوء دارد و مایه ابتلائات بزرگ می شود. در ایام و اوقاتی که ایام الله یا اوقات انقلاب است کسانی که اهل خدا و مرد انقلاب نیستند غریب و بیگانه اند. آنها وقت خوش ندارند و شاید بتوان گفت که بدبختند زیرا، باید عمرشان صرف گذران معیشت باشد و نگران امر معاش باشند یا به کارهای بیخردانه بپردازند. انقلاب را کسی می شناسد و به آن خدمت می کند که وقت آغاز آن را دریافته باشد...

مجموعه مقالات دکتر داوری در این اثر در هشت فصل با این عناوین سامان یافته اند:
روشنفکری و روشنفکران ‎/ عقل سیاسی‎/ رهبری در مشروطیت و انقلاب اسلامی‎/ فلسفه و انقلاب‎/ انقلاب اسلامی و برخی مسائل جهانی‎/ امپریالیسم (استکبار دوره جدید)‎/ انقلاب اسلامی‎/ انقلاب ایران، انقلاب اسلامی است.