کلمات مشترک و هم معنا در قرآن کریم

الاشباه و النظائر فی القرآن الکریم، از آثار سودمند یکی از مفسران شیعی مشهور قرن دوم هجری، به نام مقاتل بن سلیمان بلخی (متوفای ۱۵۰ق، در بصره) است که در آن، معانی متعدد واژه‌های گوناگون قرآن کریم را بدون رعایت ترتیب موضوعی یا الفبایی شرح داده است.
این اثر، به زبان عربی نوشته شده و آن را دکتر عبدالله شحّاته، تصحیح و آقایان سید‌‎محمد روحانی و دکتر محمد علوی مقدم به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند. کتاب حاضر، نام دومی دارد که در ادامه عنوان اصلی و برای توضیح آن آمده است: «کلمات مشترک و هم‌معنا در قرآن کریم».
دکتر شحّاته در مورد منزلت علمی و اهمیت کتاب حاضر بر آن است که کتاب «الاشباه»، میراث اصیلی از اندوخته‌های فرهنگی ما و اصلی از اصول علوم قرآنی است. نویسنده آن از نخستین کسانی است که در تفسیر و علوم قرآنی کتابی جامع نگاشته است و کلماتی از قرآن آورده و صورت‌های گوناگون آن کلمه را که معناهای متفاوت یافته درج کرده است.
اثر حاضر از مقدمه مترجم و مقدمه مفصل مصحح (شامل چهارباب: ۱. زندگی مقاتل؛ ۲. مقاتل و علم حدیث؛ ۳. مقاتل و علم کلام؛ ۴. مقاتل و علم تفسیر و علوم قرآنی) و متن اصلی کتاب (شامل توضیح معانی واژگان قرآنی بدون مراعات ترتیب موضوعی یا الفبایی و...) تشکیل شده است. زبان و ادبیات متن اصلی، زبان عربی قدیمی است، ولی ترجمه حاضر، فارسی روان و متناسب با نسل معاصر است.
در این اثر در مجموع، ۱۸۵ واژه توضیح داده شده است.