نخبه سیفیه: در تاریخ و جغرافیای استرآباد

مصحح: منصوره اتحادیه (نظام مافی), سیروس سعدوندیان

نخبه سیفیه اثر محمدعلی قورخانچی صولت نظام، جغرافی مختصری است از استرآباد و یموت و گوکلان و آب‌هایی که از استرآباد و متعلق بها که داخل بحر خزر می‌شود. وی از مستخدمین قشون ایران در عهد مظفری بود. در سال 1321 قمری هنگام حکومت حاجی سیف‌الدوله در استرآباد، از وزارت جنگ برای مستخدمی قشون استرآباد و سمت آجودان‌‌باشی‌گری آنجا آمد. بعد از ورود به استرآباد، مخلع و به رتبه نایب الایالگی رسید. پس از یک سال به تهران آمد و دو ماه در مرخصی بود که مجددا به داروغگی عمل گوکلان فراخوانده شد. بعد سفری به سمت گوکلان و انجام ممیزی و تعداد نفوس و توضیح مراتع و مزارع هر طایفه، عود به استرآباد کرده، به دستور سیف‌الدوله به ترتیب این جغرافیا پرداخت و آن را به نام وی به «نخبه سیفیه» موسوم گردانید. در این کتاب افزون بر این رساله، ترانه‌های عامیانه ترکمن، 1249 قمری گردآورده الکساندر شودزکو و بیاض خانوار و انفاس مملکت استرآباد با جمع متعلقات نیز آورده شده است.