پدرسالاری جدید: نظریه‌ ای درباره تغییرات تحریف شده در جامعه عرب

از پیشگفتار مترجم:
هشام شرابی نویسنده معاصر عرب کتابها و مقالات زیادی پیرامون تاریخ فکری و سیاسی خاور میانه و جهان عرب نوشته و سالهاست که استاد تاریخ و سیاست و پژوهشگر عضو مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی دانشگاه جورج تاون می باشد.
کتاب حاضر به قول خود نویسنده حاصل سالها تحقیق و تدریس در دانشگاه فوق الذکر است و لذا از جهات مختلفی فوق العاده غنی و قوی است. شرابی در این کتاب با بهره گیری از رشته های مختلف علوم اجتماعی و انسانی نظیر تاریخ، فلسفه، جامعه شناسی، اقتصاد و روانشناسی و با الهام از مارکس و وبر هر دو و حتی فروید، با رویکردی عمیقا انتقادی به رهیافتها و گفتمانها و ساختارهای اقتصادی اجتماعی سنتی و مدرن در جهان عرب پرداخته و در قالب « پدرسالاری جدید » آنها را نقد و ارزیابی می کند. به نظر او مدرنیته که همزمان دربرگیرنده عقل و انقلاب است، در رابطه سلطه مرکز پیرامون ( در اینجا جهان عرب ) در کشورهای عربی و اسلامی تحریف شد و تنها به نحوی صوری همان گفتمانهای اقتدارگرایانه و ساختارهای پدرسالار سنتی را « نوسازی » و درواقع بازتولید کرد. در نتیجه نه از فرد و نهاد سنتی به معنای حقیقی کلمه در این بلاد خبری هست و نه فرد و نهاد حقیقتا مدرن در آنها یافت می شود. درواقع تغییرات اجتماعی به صورتی سطحی و صوری برگزار شد و اصلاحات عمیق، اساسی و ساختاری، آنطور که ژاپن تجربه کرد، در این کشورها در حوزه های مختلف صورت نگرفت.
البته شرابی در مواردی با پیشفرض های ذهنی خود هنوز ایدئولوژیک برخورد می کند و در مورد اسلام و جریانات فکری اسلامی قدری غیرعلمی و غیرواقع بینانه قضاوت می کند که در موارد مقتضی در زیرنویس ها اشاره شده است. اگرچه او در مقایسه با آثار قبلی اش بسیار واقع بینانه تر موضع گرفته است. مثلاً او باید بتواند بین اسلام در متن اصلی و اولیه اش و اسلامی که از نظر تاریخی و جامعه شناختی جریان یافت، تفکیک و تمایزی روشن قائل شود، ولی خواننده آثار او چنین چیزی را در نوشته های او نمی یابد.