کلیات جویا تبریزی

به اهتمام: دکتر محمد باقر

میرزا داراب بیگ جویا از سخنوران نامی سده یازدهم هجری است که تا آغاز سده دوازدهم در کشمیر زندگی می‌کرد. منشأ اصلی او تبریز است و مولد او و برادرش میرزا کامران گویا خطه کشمیر مردم‌خیز. ظاهرا او در زمان شاه عالم بهادرشاه پسر عالمگیر هم در حیات بوده است؛ زیرا مثنوی‌ای در ستایش این پادشاه هم سروده و تاریخ انتقالش از دکن به هند ساخته است. در کشمیر به دنیا آمد و در تبریز نشو و نما یافت و به سال 1110 یا 1118 ه.ق درگذشت. دیوانش مشتمل بر یک دیباچۀ نثر و رباعیات و قصاید و غزلیات و چند مثنوی کوچک است. جویا تبریزی از چهره‌های نامدار در سبک هندی است. او از مهم‌ترین شاگردان صائب تبریزی به شمار می‌آید. در دیوان وی، قصاید بلندی با مضامین نو و تصویرهای شگرف در ستایش اهل بیت عصمت و طهارت، یافت می‌شود. از وی چند قصیده بلند و شیوا در مدح و منقبت حضرت سیدالشهدا (ع) موجود است که دارای مفاهیم بلند ارزشی است.