مبانی تاریخ اجتماعی ایران

کتاب مبانی تاریخ اجتماعی ایران آقای شعبانی با بررسی خصوصیات عمومی جوامع ایرانی پیش از تاریخ و آمدن آریایی ها به فلات ایران، وارد تاریخ می شود و از تشکیل دولت و پیدایش ملت ایران می گوید. آنگاه به شکل پذیری تاریخی اجتماعات ایرانی بر مبنای روابط مبتنی بر ارزشهای مشروع اجتماعی، مناسبات ناشی از تطابق اجتماعی (روستا، شهر، حیات عشایری و موقعیت جغرافیایی)، روابط مبتنی بر ادغام پذیری اجتماعی (خانواده و طبقات اجتماعی)، روابط مبتنی بر جهت گیری اجتماعی(سازمان سیاسی، مشروعیت سیاسی- اجتماعی حکام، نوع حکومت، جایگاه حکومت در جامعه، روابط شاه با جامعه) می پردازد. آنگاه با اشاره به مقاومتهای ملی به مبارزه های فرهنگی و تلاشهای اجتماعی سازمان یافته ایرانیان در طول تاریخ می پردازد و از نقش عیاران می گوید و از خانقاهها می نویسد. بحث خود را نیز با خصوصیات فرهنگ و تمدن ایرانی تمام می کند.
ضمایم متعددی که شامل فهرستهای اعلام: اشخاص و خاندانها و اقوام و اماکن بود از ویژگی های خوب این کتاب بود. گرچه منابع متعددی استفاده شده بود ولی به نظر می رسد برخی مطالب کتاب تنها نظر شخصی نویسنده است که نه ارجاعی داشت و نه دلیل محکمی برای آن. در کل، به نظر می رسد بعدا برای ارجاعات مقاله ای و پایان نامه ای مفید باشد!