خاطرات جنگ جهانی دوم - جلد 5 - کتاب 2

جلد پنجم (درخم کمند) کتاب دوم: از تهران تا رُم

تاریخ جنگ جهانی دوم مجموعه کتابی شش جلدی حاوی شرح وقایع جنگ جهانی دوم از دیدگاه وینستون چرچیل است که وقایع آن را از سال پایان جنگ اول جهانی تا ژوئیه ۱۹۴۵ در بر می‌گیرد.
از رهبران کشورهای عمده درگیر در جنگ دوم (هیتلر، موسولینی، استالین و روزولت) تنها چرچیل کتابی تاریخی منتشر کرده‌است. برخلاف خبرنگاران که تنها از مسایل علنی مطلع می‌شدند، چرچیل در اموری مانند مذاکرات محرمانه و طراحی‌های عملیات نظامی شرکت داشته‌است و به جزئیات مسایل و رویدادها وقوف داشته‌است؛ علاوه بر این، او به گزارشهای سازمانهای اطلاعاتی بریتانیا و خصوصاً نتایج عملیات اولترا که در مکالمات سری ارتش آلمان رخنه کرده بود دسترسی داشته و می‌توانسته تصویری روشنتر از وقایع جنگی و انگیزه‌های رهبران کشورها به دست بدهد. چرچیل از شروع جنگ، قصد داشته که کتابی تاریخی درباره آن بنویسد و از این رو به صورت هفتگی گزارشهایی از خلاصه وقایع تهیه می‌کرده و در منزلش این گزارشها را نگهداری می‌کرده‌است. برخی معتقدند نگارش کتاب تنها به دست چرچیل انجام نشده و در حقیقت کتاب نتیجه کار گروهی از محققان هست که زیر نظر چرچیل و با استفاده از نوشته‌ها و یادداشتهای او این کتاب را ایجاد کرده‌اند. در مقابل برخی نیز اعتقاد دارند که موشکافی و حساسیت چرچیل اجازه چنین کاری را نمی داده و بیشتر همکارانش، تنها در تهیه اسناد و مدارک مورد استفاده به او یاری رسانده‌اند.
اولین چاپ این مجموعه کتاب به صورت مجموعه شش جلدی بوده‌است. جلد اول با عنوان طوفان نزدیک می‌شود، ۱۹۴۸، حاوی مطالبیست که چرچیل در دهه ۳۰ نوشته بود و قصد داشت در کتابی درباره اتفاقات پس از ۱۹۱۹ چاپ کند. این کتاب در برگیرنده دیدگاههای انتقادی او درباره سیاست مماشات دولتهای بالدوین و چمبرلین می‌باشد. عنوان جلد دوم عالی‌ترین ساعت آنها، ۱۹۴۹، (به انگلیسی Their finest hours) از سخنرانی مشهور ۱۸ ژوئن ۱۹۴۰ چرچیل هست: "باشد که چنان به وظایف و مسولیتهای خود عمل کنیم که اگر امپراطوری بریتانیا و کشورهای مشترک‌المنافع هزار سال هم بر پا بمانند، همگان بگویند که این عالی‌ترین ساعت آن‌ها بوده‌است." این جلد شامل شرح پیشرویهای آلمان در غرب و دوران سخت پس از سقوط فرانسه می‌باشد که با مقاومت بریتانیا و انصراف آلمان از عملیات شیر دریایی پایان می‌باید.
جلد سوم، اتحاد بزرگ، (سال انتشار ۱۹۵۰)، شامل شرح گسترش جنگ از اروپا به بقیه جهان، از جمله حمله آلمان به شوروی و ورود آمریکا به جنگ در سال ۱۹۴۱ می‌باشد.
در مجلدهای باقی مانده، جلد چهارم چرخش سرنوشت، منتشر شده در ۱۹۵۰، جلد پنجم بسته شدن حلقه، منتشر شده در ۱۹۵۱، و پیروزی و تراژدی، منتشر شده در ۱۹۵۳، به سالهای افول قدرت ارتش هیتلر پس از شکست استالینگراد، شرکت وسیع آمریکا در عملیاتهای نظامی و تصمیم‌گیری درباره سرنوشت جنگ، تصمیم گیریهای کنفرانسهای تهران، یالتا و پتسدام، روابط با شوروی و سرنوشت آلمان، لهستان، یونان و دیگر کشورهای درگیر در جنگ پس از جنگ پرداخته می‌شود. علاوه بر دوره شش جلدی، این کتاب در دوره‌های ۱۲ جلدی و ۴ جلدی نیز منتشر شده‌است.
این کتاب را ابتدا ذبیح الله منصوری ترجمه کرد. (البته منصوری تنها هفت جلد از این کتاب را ترجمه کرد). این کتاب در دوازده جلد با ترجمه تورج فرازمند به سال ۱۳۴۷ از سوی انتشارات نیل به فارسی منتشر شده‌است.