القواعد العربیه فی شرح الفوائد الصمدیه

نخستین گام ورود به معارف شکوهمند اسلامی، آشنایی کامل به زبان قرآن است. این آشنایی برای طالبان آن، با فراگیری دو علم صرف و نحو آغاز می‌شود. یکی از مهم‌ترین و دقیق‌ترین آثار شیخ بهایی در نحو، «الفوائد الصمدیه» معروف به صمدیه است که مرحوم شیخ به برادر کوچکش، عبدالصمد دیکته کرده و سپس در اختیار اهل فضل قرار داده است و جزو کتب درسی در مرحله متوسط علم نحو در حوزه‌های علمیه است. شیخ بهایی با نگارش کتاب صمدیه، نزدیک به پنج قرن است نام خود را در قالب اصلی‌ترین کتاب‌های دینی، در راستای آشنایی با علوم اسلامی، یعنی جامع المقدمات حفظ کرده است. این در حالی است که تاریخ او را به عنوان عالمی نحوی نمی‌شناسد و به اثر او، تنها به دید بررسی آثار بزرگان علم نحو می‌نگرد.
این اثر با حجم بسیار کم، حاوی یک دوره کامل نحو است که در کمال ایجاز و اختصار و در کمال فصاحت و بلاغت می‌باشد و به یقین می‌توان گفت که در عبارات آن اعجازی به کار رفته است و به گفته خودش در آن در و گوهرهای گران‌بهایی به کار رفته که جز اهل فن و ادب کسی به حقیقت آنها پی نخواهد برد.
از جمله شروحی بر این کتاب نوشته شده است، «القواعد العربیه فی شرح الفوائد الصمدیه» نوشته علی حسینی است.
مطالب این کتاب در چهار بخش کلی اسماء، افعال، مباحث جمله و مفردات تقسیم‌بندی می‌شود که از جمله مطالب آن عبارتند از:
تعریف کلمه و کلام
تعریف فعل و مختصات آن
تعریف حرف و مختصات آن
تقسیمات اسم...
اسماء
معرب و مبنی
مرفوعات
مونث آوردن فعل
اقسام خبر
نواسخ مبتدا و خبر
موارد حذف فعل در مفعول مطلق
مجرورات
بازگشت ضمیر
و....