شاخه زرین

شاخه زرین، نوشته جیمز فریزر (1854-1941)، یک پژوهش فرهنگی تطبیقی وسیع در اسطوره و دین ...و اثری دوران ساز است که می خواهد وجه مشترک تقریبا همه ادیان ابتدایی را با هم - و با ادیان مدرن چون مسیحیت - نشان دهد. تز کتاب این است که همه ادیان [ابتدایی]، در اصل، آیینهای باروری بوده اند متمرکز بر گرد پرستش و قربانی کردنِ ادواریِ فرمانروای مقدس که تجسد خدایی میرنده و زنده شونده، الوهیتی خورشیدی، بود و به وصلتی رمزی با الهه زمین تن در می داد و هنگام خرمن می مرد و به وقت بهار تجسد دوباره می یافت. فریزر مدعی است که این افسانه عصاره تقریبا همه اساطیر عالم است.
شاخه زرین چون هر اثر بزرگی ستایش گران و نکوهش گران فراوان داشته است... در منصفانه ترین نگاه فارغ از پیش داوری، شاخه زرین اثری است که شیوه های ابتدایی پرستش، اعمال زناشویی، آیینها، مراسم و جشن های باروری نیاکان ما را گزارش می کند و با رد این باور عمومی که زندگی ابتدایی ساده بوده است، نشان می دهد که انسان بدوی در بندِ جادو، تابوها، و خرافات اسیر بود. در این اثر شاهد تحول انسان از وحشیت به تمدن، از دگرگون شدن رسوم و آداب عجیب و غریب و اغلب خونین اش به ارزش های پایدار اخلاقی، عقلی و معنوی هستیم.
این کتاب 12 جلدی در سال 1915 به پایان رسیده است و در سال 1990 با گزینش دقیق رابرت فریزر (نوه نویسنده) در یک جلد خلاصه شده است.