سیاست خارجی دولت خاتمی: دیپلماسی تنش زدایی و گفت و گوی تمدن ها

با مقدمه: محمدرضا تاجیک

✔️سیاست جدید ایران در این دوره، سیاست تشنج‌زدایی، همزیستی مسالمت‌آمیز و احترام متقابل بود و برای اثبات این اصول در نزد جهانیان، نظریه گفت‌وگوی تمدن‌ها به‌عنوان یک نظریه صلح‌محور و به‌عنوان نوع نگرش جمهوری اسلامی ایران به جهان عنوان گردید. این اصول، در کنار سه اصل عزت، حکمت و مصلحت عمل می‌کردند. در این زمان، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از جنبه اقتصادمحور خارج شده و توسعه سیاسی جنبه اساسی یافت. افزون بر این جنبه که بیش‌تر کاربرد داخلی دارد، در عرصه خارجی نیز، پلورالیسم جهانی که مفهوم آن مخالفت با نظام تک‌قطبی است، و ارتباطات فرهنگی محوریت یافتند.
در این کتاب، نویسنده محترم تلاش کرده‌اند تصویری علمی از سیاست خارجی در این دوران ارائه نمایند. در این چارچوب وی ضمن به آزمون گذاشتن برخی تئوری‌های رایج در ورانداز نمودن فکری و عملی سیاست خارجی دولت خاتمی بر آن است تا از گفتمان سیاست خاتمی که راهی معنادار به گفتمان سیاست داخلی دارد، از منظر توفیق / شکست نسبی رمزگشایی کند. به دیگر سخن نویسنده فارغ از ارزش‌گذاری‌ها و اتخاذ رهیافت هنجاری به بجا یا نابجا‌بودن ایده گفت‌وگوی تمدن‌ها و دیپلماسی تنش‌زدایی درگفتمان سیاست خارجی خاتمی بر آن است تا عوامل تسهیل‌کننده و بازدارنده خاتمیسم در عرصه خارجی در سه سطح داخلی،‌ منطقه‌ای و بین‌المللی را زیر ذره‌بین ببرد و از این رهگذر می‌کوشد رویکرد غیربسیط و چندلایه را در بررسی سیاست‌خارجی تقویت نماید.