حقوق معاهدات بین المللی

حقوق بین الملل در حال حاضر نظامی است متشکّل از قواعد نسبی. در این نظام که هر «دولت» فقط حافظ منافع خاصّ خود به شمار می آید، حقوق بین الملل نوعی «حقوق خصوصی» است: «دولت» در این نظام مشغله ای مرتبط با منافع عمومی ندارد؛ «شخصی» است مستقل که برای اداره منافع ملّی، به هر صورت که بخواهد عمل میکند. در چنین وضع و حالی، منافع فردی بر هر چیز مقدّم است. با توجّه به این دیدگاه که اساساً بر مفاهیم «قرارداد» و «مال»، «خواستن» و «داشتن» یا به طور کلّی «تبادل» و «مالکیت» تکیه دارد، عمومیّت حقوق بین الملل با ارزشهای مشترک سنجیده نمیشود؛ بلکه همانند حقوق عمومیِ دولتهای لیبرال در قرن نوزدهم میلادی با آرایش متقابل آزادیها و اختیارات توجیه میگردد. این وجه از حقوق عمومی که در حقوق بین الملل تجلّی یافته، فقط محدود به سازماندهی «آزادی عمل» دولتها و توزیع «مسوولیّتها و مراتب اجتماعی» و همچنین تکالیفی است متناظر با آن آزادیها و این مسؤولیّتها. در نظام بین المللی همانند هر نظام خصوصی -و بر خلاف نظامهای عمومی- فقط وجه اِسنادی حق، یا به عبارتی، «حقّ شخصی» است که بر تمامی اعمال حقوقی سایه می افکند. در این نظام «تکلیف» فقط صورت معکوس «حقّ شخصی» است. بنا بر این فقط صفت «عمومی» حقوق بین الملل بر ایجاد نظم و ترتیب دلالت دارد و نه تجمّع صِرف در پیرامون «خیر مشترک».