هزار و یک شب - جلد ۴

با مقدمه: علی‌اصغر حکمت
ترجمه از: الف لیله و لیله

کتاب الف لیله و لیله از معدود کتابهایی است که از ازمنه باستانی حکایت می کند و آداب ملل قدیمه مشرق زمین را بازگو می نماید. این کتاب جدای از ارزش تاریخی و داستانی، ارزش جامعه شناسی بسیار دارد چرا که مملو از کیفیت زندگانی و طرق معاش و آداب تجارت، زراعت، بزم و رزم و آداب معاشرت ملل مختلفه آسیا بالاخص شام، ایران، عراق، مصر و جزیره العرب است و جنبه تعلیمی و اخلاقی آن نیز قابل توجه. بنابر تتبعات مستشرقین، اصل این حکایات از هند باستان بوده که قبل از حمله اسکندر به زبان باستانی ترجمه شد. سپس در قرن سوم هجری در بغداد به عربی برگردانده شد و در دست اهالی فضل و ادب دست بدست گشت و حکایات و قصصی بر آن افزوده شد. در اواخر قرن چهارم نیز به مصر برده شد و قصه سرایان و نقالان مصری، افسانه های مصری و یهودی بر آن افزودند تا عاقبت در قرن دهم هجری به صورت حاضر جمع آوری و تدوین شد. کتاب حاضر ترجمه عبداللطیف طسوجی از روی نسخه بولاق مصر (۱۲۵۱ق) است که در سال ۱۲۸۰ قمری به امر محمدشاه قاجار به طبع رسید. سروش اصفهانی نیز برای اشعار عربی آن، معادل فارسی آورده و یا ترجمه کرده است. اولین بار آنتوان گلان این کتاب را در قرن هجدهم به زبان فرانسه ترجمه و به اروپا معرفی کرد و تحول عظیمی را در ادبیات غرب موجب گشت و بعدها نیز چند ترجمه انگلیسی از آن انجام شد. کتاب حاضر اولین بار در ۵ جلد به همت محمد رمضانی در سال ۱۳۱۵ شمسی به زیور طبع آراسته شد. این جلد چاپ دوم آن است.