فرائد غیاثی - جلد 1

فرائد غیاثی مفصل‌ترین متنی محسوب می‌شود که در خصوص منشآت فارسی در دست است. این اثر مشتمل برششصدوپنجاه نامه دیوانی، دوستانه و عارفانه از دانشمندان، فرمانروایان و شاعران از سده دوم تا سده هشتم هجری است. فرائد غیاثی توسط یکی از منشیان قرن نهم به نام جلال الدین یوسف بن شمس الدین محمد بن شهاب الدین عبدالله فراهم آمده است. این ادیب در خراسان متوطن بوده و به خاندان شیخ احمد جام «یوسف اهل » جامی مشهور به انتساب داشت. کتاب مجموعه بزرگی است که بیش از ششصد و پنجاه نامه دیوانی، درباری، اخوانی و عرفانی از دانشمندان، فرمانروایان و شاعران سده دوم تا سده هشتم هجری را شامل می‌شود. فهرست نویسندگان نامه به حدود دویست نامه می‌رسد. قسمت عمده نامه‌ها اثر وابستگان دودمان شیخ احمد جام است که مؤلف نیز شخصاً یکی از آنهاست. برخی مراسلات حاکمان معروفی چون امیر تیمور، اولجایتو، شاه شجاع، مبارزالدین محمد، ملوک خاندان کرت، هارون الرشید، غزالی، خواجه نصیر و .... . در این مجموعه نام پنجاه و یک شاعر هست که که در هیچ تذکره و منبع دیگر اسمی از آنها برده نشده است. معلومات فراوانی که در خلال این نامه‌ها پراکنده است بویژه درباره علما و صوفیه منصوب به دودمان شیخ جام و شاهان آل کرت و سربداران و اوضاع اجتماعی و ادبی خراسان تا حدود اواسط قرن نهم، شبیه است به تکه‌های خردورزی که اگر کنار هم چیده آید، تصویری تا حدود درست از پاره‌ای حوادث تاریخ به دست می‌دهد.