آموزش گام به گام شطرنج: تکنیکها، تاکتیکها و قوانین

از مقدمه مترجم:
شطرنج واژه تازی شده شترنج است از «شترنگ» پهلوی و از «شتورنگه» ی سنسکریت. این واژه در سنسکریت مرکب است از «شت» و در اوستا «سته» به معنی «صد» و رنج به معنی «رنگ». و معنای «صد رنگ» مجازاً اختلاط چندین رنگ است.
در فرهنگ نفیسی چنین آمده است:
شطرنج بازیی معروفست و این لفظ ماخود از لفظ «چترانگا» ست که در زبان سنسکریت به معنی اندام چهارگانه سپاه، یعنی فیل و اسب و ارده و پیاده است.»
آنچه از شعر و ادب پارسی برآید آنست که شعرا و عرفای ایران از جمله آشنایان به شطرنج بودند و این حقیقت را میتوان از خلال شعر و ادب پارسی نیک دریافت. بسا ادبا که از حرکتهای مهره ها یا موقعیت و منصوبه های آن سخن رانده اند که ما امروزه تعیین دقیق معنای برخی از مفاهیم به کار رفته را دشوار می یابیم و نسل ما را چندان آشنایی با این مفاهیم نیست. بیشتر آن بلند آوازگان با آگاهی کامل از چند و چون بازی و حرکت مهره های آن، به رمز و کنایه تمثیل و استعاره، در بیان مقصود خویش از این بازی بهره گرفته اند.
آوای پند آمیز عطار است که گوید: چگونه شود که پیاده هم به شاه روی نیارد، و یا بر او دل نبندد.
کشد چون پیل مستش اسب در راه
پیاده رخ نیارد نیز در شاه
همچنین عطار گوید:
و گر گوید: نهم رخ بر رخ ماه
بگو با رخ برابر چون شود شاه؟...