مادران و دختران - کتاب ۳: ماه عسل شهربانو

مادران و دختران نام با مسمایی برای رمان چهار جلدی مهشید امیرشاهی است. این رمان سرنوشت اجتماعی ایران طی قرن گذشته است که از ورای سرگذشت خانواده ای ایرانی بیان شده است. تعداد شخصیت های داستان بسیار زیاد (به قولی صد و بیست تن) بوده و از بیشتر طبقات جامعه نمونه ای در خود دارد که نویسنده یک یک آنها را به نیروی قلم بر صفحه کاغذ طراحی کرده و به سرانجام رسانده است.
کتاب نخست: عروسی عباس خان
کتاب دوم: دده قدم خیر
کتاب سوم: ماه عسل شهربانو
کتاب چهارم: حدیث نفس مهر اولیا

کتاب سوم به سرگذشت نسلی می پردازد که در سالهای پایانی حکومت رضاشاه به دنیا آمده و نوجوانی خود را در ماجراهای حزب توده و دوران مصدق سپری کرده است.
این کتاب که ماه عسل شهربانو نام دارد شرح ازدواج ناموفقی است که نظایر آن را در دو کتاب نخست هم دیده ایم.
اما اکنون با نسلی سر و کار داریم با تحصیلات عالی در داخل و خارج که روی پای خود ایستاده است و برای حل و فصل چنین مسایلی به شورای خانوادگی نیازی ندارد.
شهربانو دختر امیر خان، دانشجوی ریاضیات در انگلستان است. تابستان ها به خانواده سر می زند و در یکی از این سفرها او را به عقد ازدواج ابراهیم در می آورند که دست اندرکار فیلم و سینما و نیم نسلی از شهربانو بزرگتر است.
در لا به لای داستان تعدادی از شخصیت های دو کتاب قبل را که حالا پا به سن گذاشته اند می بینیم، به علاوه با نسل جدید خانواده آشنا می شویم و خویشان سببی تازه خانواده را هم می شناسیم – مثل مادر و پدر و برادر و عمه زاده های ابراهیم – که هر کدام عقاید و سوداهای خود را دارند.
ماجراهای کتاب سوم بیشتر روشنفکرانه و به اقتضای دوره اش آغشته به ماجراهای سیاسی روز است ولی مهم تر و برجسته تر از آن تفاوت های نسل نو را با نسل های پیشین و رها شدنش را از قید و بندهای گذشته نشان می دهد.
بین ماجراهای هر کتاب با کتاب بعدی حدود ۲۰ تا ۲۵ سال فاصله زمانی وجود دارد.