سفرنامه دریائی لاخ به خلیج فارس‌

«سفرنامه دریایی لاخ» به بیان وضعیت خلیج‌فارس در عصر قاجار اشاره کرده و آورده است: «فرانسیس ارسکین لاخ/ Francis Erskine Lach از فرماندهان ناوگان انگلیسی «ایدن» به فرماندهی ویلیام گرانت بوده که در سال‌های ۱۸۲۰ ۱۸۱۸م. ۱۲۳۵ ۱۲۳۳ق. ماموریت مبارزه با دزدان دریایی و در واقع توسعه و تحکیم قدرت استعماری انگلستان در خلیج‌فارس را برعهده داشت. مهم‌ترین پیامد این لشکرکشی، سرآغاز جدایی بحرین از ایران بوده که بیش از یک قرن بعد رسمی و علنی شد. لاخ یادداشت‌هایی از مشاهدات و اقداماتش تهیه کرد، اما موفق به انتشار آنها نشد. در حدود ۱۳۰ سال بعد، سر چارلز بلگریو، که حدود ۳۱ سال از ۱۹۵۷ ۱۹۲۶ م به عنوان مستشار شیخ بحرین، شیخ عیسی بن سلمان آل‌خلیفه و پدرش در بحرین فعالیت داشت، یادداشت‌های لاخ را که در اختیار نوه‌اش بود، به دست آورد و منتشر کرد. یکی از عواملی که سفرنامه لاخ را به ماخذی مهم در تاریخ خلیج‌فارس تبدیل کرده، تصویر و شناختی است که از اوضاع و احوال خلیج‌فارس و دسته‌بندی‌های سیاسی قدرت‌های منطقه در اوایل قدرت‌گیری قاجاریه زمان فتحعلی‌شاه به دست می‌دهد.»