شیخ محمد عبده مصلح بزرگ مصر

مطالعه در زندگانی شیخ محمد عبده ما را با مردی روبرو می کند که در عین مهابت و شجاعت ،نرمخو و متواضع و مهربان بوده است !
مردی که از یکسو ،چنان دلیر بود که در برابر خدیو مصر می ایستاد و می گفت :
ما به رعایت قانون جامعه ی تشریف را بر اندام فلان شیخ که شما فرمان دادید نپوشاندیم و این کار در صورتی عملی می شود که قانون تغییر کند !و در مجلس درس اگر کسی سخنی سخیف و بر خلاف قاعده می گفت بر می آشفت و خشم او را می گرفت و هیبتی داشت که دیگران را وادار به خاموشی و احترام می کرد از سوی دیگر چنان رئوف و عاطفی بود که چون به وسیلهی جرائد آگاه می شد عده ای از مصریان در داخل حریق افتاده اند شب را تا سپیده دم نتوانست بخوابد و گوی هر دم خود را در میان آتشها می دید و احساس سوزش می کرد !

خودش می نویسد :
یعنی :چون وصف آن حادثه ی «آتش سوزی »را خواندم شعله های آتش قلبم را می خورد ،همانگونه که اجسام آن بیچارگان را می خورد !
و دلم چون گوشت های پیکر ایشان می گداخت .آن شب را گریستم و چشمانم جز اندکی بسته نشد چون کسی که در نعمت های خداوند زندگی می کند شب را آرام به سر برد با اینکه گروه بسیاری از برادران و خواهران او در سختی و گرسنگی می گذرانند ؟
خواستم تا آنجا که قدرت دارم به کمک مالی در بارهی ایشان مبادرت ورزم ولی توانائی اندک من نه نیاز ایشان را رفع می کرد و نه آن بلیه و گرفتاری را بر طرف می ساخت سپس به نظرم آمد گروهی از ثروتمندان پایتخت را دعوت کنم تا بامن در این کار که نیکوترین اعمال خیر است هر چه زودتر شرکت کنند .