تحقیقی در زندگی، افکار و آثار جنید بغدادی (تاج العارفین)

عرفان را حقیقت دین باید دید یا در دل دین عرفان را باید جستجو نمود. انان که در پی دین حقیقی رفتند، عاقبت ره به عرفان یافتند و لباس تصوف بر تن کردند و نفوسی که میل به عرفان داشتند، سرانجام دین دار گشتند. و مراد از دین البته حقیقت دین بود. حکایت جستجوی هر دو طایفه، خوتندنی و حاصل این کوشش نوشتنی شد. اهتمام عرفا در تبیین حقایق دین برای عده ای هدایت بخش بود ولی برخی را گران آمد یا به عبارت دیگر، این حکایت به شکایت منتهی گشت و سرانجام، این شکایت نفوس نفیسی را به شهادت برد. ثمره ی این تطور تدوین سیر و سلوک بود که به صورت کتب عرفانی عمیق و دقیق ظاهر شد...

از مقدمه ی کتاب:
با اختناق قرن دوم هجری، مرگ هارون الرشید، مقارن قرن سوم هجری دورانی مشحون از حوادث کثیره را افتتاح نمود. تحریرات مورخین بر این مدعا گواه است، دو مورخ شهیر در این قرن زیستند و دو کتاب تاریخی نگاشتند. اولی ابن واضع یعقوبی صاحب (تاریخ یعقوبی) و ثانی محمد بن جریر طبری راقم تاریخ (الرسل و الملوک) هر دو اتفاق نموده اند که چون رشید مرد، ایام امین فرا رسید که شهد خلافت نچشیده بر کین برادر و به دست نفس شجیع، طاهر ایرانی به آخرت واصل شد و حکایت دو برادر قصه ی نقالان گشت...