غزلیات شمس تبریز
نویسنده:
مولوی
امتیاز دهید
مقدمه، گزینش و تفسیر: محمدرضا شفیعی کدکنی
در این کتاب نوعي شعر عرفاني مولانا، كوهه بر كوهه ميغلتد كه هركس بنا به ذوق و مشرب خود از آن برداشتي خاص دارد. موسيقي شعفانگيز و نشاطآور اين پديدههاي نبوغ تا آنجاست كه تمام ويژگيهاي ديگرِ سرودههايي كه به نام رند عالمسوز، شمس تبريزي، تصنيف و تدوين شده است تحتالشعاع و در سايه وجد بيپايان محتويات اين كتاب عظيم قرار ميگيرد. مولوي بيش از هر شاعر ديگري از اوزان مختلف سود جسته، به گونهاي كه گاهي غزليات در بحورِ به اصطلاح نامطبوع سروده شده و خواننده ناگزير است با دقت بيشتر و كشيدن پارهاي از كلمات، در خواندن برخي واژهها از حوزه وزن خارج نشود
پیش از سال ١٣٨٨ هرکس میخواست دیوان شمس را بخواند کار برایش دشوار بود. دیوان کبیر یعنی یک دیوان واقعاً حجیم و سنگین با یک عالم شعر خوب و بد و عالی و ضعیف که از شاعران مختلفی از جمله مولانا، در کنار هم قرارگرفتهاند. یعنی شعرهای بسیاری در این دیوان حجیم اصلاً برای مولوی نبودند. این سه دلیل (حجم بسیار + شعرهای بد بسیار و تکراری در کنار شعرهای خوب و همین طور ابیات بد بسیار و تکراری در کنار ابیات خوب + عدم انتساب خیلی از غزلها به مولوی) باعث میشدند. خیلیها یا کلاً منصرف شوند و به خواندن مثنوی قناعت کنند و در سخنرانیهایشان بگویند غزلهای مولانا مخصوصاً با وجود حافظ و سعدی و دیگران غزلهای بدی هستند؛ یا اینکه با ملالت و خستگی این دیوان را بخوانند.
پس از سال ١٣٨٨ با انتشار «غزلیات شمس تبریز» با مقدمه، گزینش و تفسیر محمدرضا شفیعی کدکنی این مشکل حل شد. حالا اگر کسی میخواهد یک مجموعهی خوب از غزلیات مولانا را داشته باشد که هم جای ابیات و شعرهای ضعیف یا تکراری یا دیگران-سروده در آن خالی باشد، هم توضیح اصطلاحات و کلمات دشوار یا تفسیری مختصر پای هر شعر باشد، هم یک مقدمهی علمی دربارهی مولانا و آثارش...، هم چند فهرست کاربردی خوب...، هم یک راهنمای تعلیقاتِ دقیق و هم خیلی مزایای دیگر، بهترین پیشنهاد همین کتاب است.
درست است که این کتاب گزیده است، اما در عمل خیلی فراتر از گزیدههایی ست که پیش از این دیدهایم. هم از لحاظ کیفیت هم از نظر کمیت. اصل دیوان کبیر (به تصحیح و تدوین استاد بدیعالزمان فروزان فر) دارای ٣٢٢٩ غزل و ١٩٨٣ رباعی و ٤٤ ترجیعبند است. و کتاب حاضر (به همت استاد شفیعی کدکنی) دارای ١٠٧٥ غزل و ٢٥٦ رباعی است. یعنی حدود یک سوم از کل دیوان کبیر توسط کسی که بالاترین ذوق و بیشترین دانش ادبی را در روزگار ما دارد خلاصه شده است.
بیشتر
در این کتاب نوعي شعر عرفاني مولانا، كوهه بر كوهه ميغلتد كه هركس بنا به ذوق و مشرب خود از آن برداشتي خاص دارد. موسيقي شعفانگيز و نشاطآور اين پديدههاي نبوغ تا آنجاست كه تمام ويژگيهاي ديگرِ سرودههايي كه به نام رند عالمسوز، شمس تبريزي، تصنيف و تدوين شده است تحتالشعاع و در سايه وجد بيپايان محتويات اين كتاب عظيم قرار ميگيرد. مولوي بيش از هر شاعر ديگري از اوزان مختلف سود جسته، به گونهاي كه گاهي غزليات در بحورِ به اصطلاح نامطبوع سروده شده و خواننده ناگزير است با دقت بيشتر و كشيدن پارهاي از كلمات، در خواندن برخي واژهها از حوزه وزن خارج نشود
پیش از سال ١٣٨٨ هرکس میخواست دیوان شمس را بخواند کار برایش دشوار بود. دیوان کبیر یعنی یک دیوان واقعاً حجیم و سنگین با یک عالم شعر خوب و بد و عالی و ضعیف که از شاعران مختلفی از جمله مولانا، در کنار هم قرارگرفتهاند. یعنی شعرهای بسیاری در این دیوان حجیم اصلاً برای مولوی نبودند. این سه دلیل (حجم بسیار + شعرهای بد بسیار و تکراری در کنار شعرهای خوب و همین طور ابیات بد بسیار و تکراری در کنار ابیات خوب + عدم انتساب خیلی از غزلها به مولوی) باعث میشدند. خیلیها یا کلاً منصرف شوند و به خواندن مثنوی قناعت کنند و در سخنرانیهایشان بگویند غزلهای مولانا مخصوصاً با وجود حافظ و سعدی و دیگران غزلهای بدی هستند؛ یا اینکه با ملالت و خستگی این دیوان را بخوانند.
پس از سال ١٣٨٨ با انتشار «غزلیات شمس تبریز» با مقدمه، گزینش و تفسیر محمدرضا شفیعی کدکنی این مشکل حل شد. حالا اگر کسی میخواهد یک مجموعهی خوب از غزلیات مولانا را داشته باشد که هم جای ابیات و شعرهای ضعیف یا تکراری یا دیگران-سروده در آن خالی باشد، هم توضیح اصطلاحات و کلمات دشوار یا تفسیری مختصر پای هر شعر باشد، هم یک مقدمهی علمی دربارهی مولانا و آثارش...، هم چند فهرست کاربردی خوب...، هم یک راهنمای تعلیقاتِ دقیق و هم خیلی مزایای دیگر، بهترین پیشنهاد همین کتاب است.
درست است که این کتاب گزیده است، اما در عمل خیلی فراتر از گزیدههایی ست که پیش از این دیدهایم. هم از لحاظ کیفیت هم از نظر کمیت. اصل دیوان کبیر (به تصحیح و تدوین استاد بدیعالزمان فروزان فر) دارای ٣٢٢٩ غزل و ١٩٨٣ رباعی و ٤٤ ترجیعبند است. و کتاب حاضر (به همت استاد شفیعی کدکنی) دارای ١٠٧٥ غزل و ٢٥٦ رباعی است. یعنی حدود یک سوم از کل دیوان کبیر توسط کسی که بالاترین ذوق و بیشترین دانش ادبی را در روزگار ما دارد خلاصه شده است.
دیدگاههای کتاب الکترونیکی غزلیات شمس تبریز