ادویه قلبیه بوعلی سینا

متن رساله ویراسته: کاظم برگ‌نیسی

کتاب ادویه قلبیه از جمله آثاری است که بنا بر نظر بسیاری از مورخین نگاشته ابن سینا است. نگارش این اثر به پیروی از نظریه ارسطو است. وی بر این باور است که همه قوا و ارواحی که به جسم انسان سیطره دارد از قلب منشأ می گیرد. ابن سینا نیز با پذیرش این نظریه دست به نگارش رساله ای پیرامون ادویه قلبی زده است و از این رو در این اثر از روح و منشأ آن و چگونگی استقرار آن در اعضا سخن می گوید.
این کتاب به خواهش شخصی به نام شریف ابو الحسین بن علی بن حسین حسینی نگاشته است.
این اثر در 16 فصل به تحریر درآمده است. مباحث مطرح شده در فصول از این قرار است.
فصل اول: تشریح قلب.
فصل دوم: بحث پیرامون حیات و روح انسانی.
فصل سوم: بحث پیرامون شادی، غم، ترس و غضب.
فصل چهارم: شادی و فرح و اسباب و اضداد آن.
فصل پنجم: اسباب فرح و غم که از جوهر روح سرچشمه می گیرد.
فصل ششم: اسباب فرح و غم که از اسباب نفسانی ای غیر از جوهر روح سرچشمه می گیرد.
فصل هفتم: ضعف و توحش قلب.
فصل هشتم: خون، غم و غضب و نقش آنها در فرح.
فصل نهم: حسد و نقش آن در حالات قلب.
فصل دهم: ادویه ای که باعث تفریح قلب می شود و انواع آنها.
فصل یازدهم: تعریف خاصیت و طبیعت.
فصل دوازدهم: خواص کلی ادویه ها.
فصل سیزدهم: ادویه سود مندی برای قلب به حسب خواص آنها.
فصل چهاردهم: ادویه مفرده سودمند برای قلب.
این فصل بیشترین حجم کتاب را به خود اختصاص می دهد.
فصل پانزدهم: ادویه مرکبه سودمند برای قلب.
فصل شانزدهم: مستدرک فصل پانزدهم.
در این فصل مؤلف ادویه ای را ذکر می کند که بعد از نگارش فصل پانزدهم تجربه کرده است.