علوم محضه از آغاز صفویه تا تاسیس دارالفنون
نویسنده:
مهدی محقق
امتیاز دهید
در اين كتاب، وضعيت علوم مختلف از زمان آغاز صفويه تا دورهي تاسيس دارالفنون تحت اين مقالات بررسي شده است: "تاريخ رياضيات در ايران از عهد صفوي تا تاسيس مدرسهي دارالفنون/ احمد شرفالدين"، "جراحي در دوران صفويه/ علي فروحي"، "حكيم علي گيلاني/ علي فروحي"، "مباني طب قديم (سنتي)/ علي فروحي"، "نگاهي تاريخي به فاصلهي زماني تاليف دو كتاب "ارشاد الزراعه" 921 هجري قمري و "مفاتيح الارزاق" 1270 هجري قمري/ هوشنگ ساعدلو"، "درآمدي بر داورشناسي و داروسازي از صفويه تا دارالفنون/ سيد حسين رضوي برقعي"، "نجوم و منجمين در سدههاي دهم تا سيزدهم هجري قمري در سرزمينهاي اسلامي/ جواد روحاني"، "نگاهي به نوآوريهاي محمدباقر يزدي در رياضيات و در زمينهي اعداد متحاب و اعداد متعادل در كتاب عيون الحساب/ غلامرضا جمشيد نژاد اول"، "بحث پيدايش موسيقي از ديد موسيقيدانان صفوي/ محسن محمدي" و "موسيقي/ محسن محمدي".
بیشتر
دیدگاههای کتاب الکترونیکی علوم محضه از آغاز صفویه تا تاسیس دارالفنون
این البته بود و نبود تحولات و نواوریهای علمی و فنی در ادوار مختلف رو توجیه نمیکنه ولی حداقل یاداوری میکنه که اتفاقاً وقتی تغییر و تحولی میبینی باید بدنبال علتش باشی نه وقتی نیست یا ضعیفه.
در دوره اسلامی صفویه بیش از هر حکومت دیگه ای تمرکز و یکپارچگی طولانی مدت، و احتمالاً ثروت داشته. بیش از همه از وحدت سیاسی و دینی و در کل هویتی داشته. شاهانش در بعد از اسلام بیش از هر سلسله ای نمونه شاهان باستانی بودند (منظورم در فکر مردم است ان هم با توجه به توصیفی که از رفتار مردم نسبت به شاه شده است). به لحاظ هنر و معماری هم چیزی کم نداره.
خلاصه یه حاکمیت و جامعۀ همه چیز تموم محسوب میشه. خوب به من بگین چه چیز دیگه ای لازم داشت که نداشت؟ کپرنیک یا گالیله یا نیوتن؟ به شما قول میدهم اگر فقط یک ساعت در ان زمان زندگی کنید میفهمید که هیچ نیازی به اینها ندارید. اینها حاصل تحولاتی متفاوت و غریب در اروپای غربی و جنوبی بود و دلیلی نداره از عدم رخداد انها در ایران بپرسیم. مثل ایه که بگیم چرا در کرمان شفق قطبی دیده نمیشه؟
پرسشی بسیار بجا مطرح نمودید.
پس از پایان سده های طلایی دوران جهان اسلام که دانشوران مسلمان دست به تجربه اندوزی وگردآوری دانش تجربی در عرصه هایی چون پزشکی ومکانیک می زدند به تدریج جزم اندیشی ودرجا زدن جانشین ذهن پویا و پرسنده شدند.
در دوران صفوی هرچند اقتصاد کشور به دلیل ثبات وورود به بازرگانی جهانی رونق گرفت ودستاورد هایی بسیار بزرگپدید آورد ولی در عمل دانش تنها در تکرار مکررات وحاشیه نویسی خلاصه می شد.
البته ایرانیان در مقایسه با عثمانی ها در برابر فناوری های نوین آن زمان دیدی بازتر داشتند و در دوران صفوی کارشناسان اروپایی برای امور نظامی وفنی استخدام شده وحتی در دربار شاه سلطان حسین همکارشناسان فنی اروپایی مشغول به کار بودند.
جنگ های خونبار تمام نشدنی داخلی ایران قرن هژدهم که پس از فروپاشی صفویان روی داد ارتباط ایران را با اروپای عصر روشنگری قطع نمود واین شروع فاجعه ای بزرگ بود.