دیوان محمدشیرین مغربی

به تصحیح: دکتر لئونارد لوئیزان

578 صفحه

محمّد شيرين مغربي يكي از بزرگترين شاعران متصوّف و عرفاي ايراني نيمه دوم قرن هشتم و اوائل قرن نهم هجري به شمار مي رود. درك مفاهيم و مضامين ديوان مغربي – كه شامل 1223 بيت عربي، 199 غزل فارسي، 2 قطعه ، 2 ترجيع بند و 35 رباعي است بدون در نظر گرفتن عقايد صوفيان درباره تأويل اصطلاحات و استعارات شعر عرفاني غير ممكن است. موضوع اصلي شعر او وحدت وجود است و در بيان اين مطلب از برجسته ترين سلف خود فخرالدّين عراقي (متوفّي 688 هجري) الهام گرفته است. اگر چه شعر مغربي مملوّ از صنايع بديع اشعار عاشقانه همام تبريزي (متوفّي 714 هجري) و سلمان ساوجي (778 هجري) مي باشد كه وقار و زيبايي لطيفي به اشعار وي مي بخشد، ولي شهرت عمده شعر او از جهت تبليغ و تفسير فلسفه محيي الدّين ابن عربي است. افكار مغربي در تكامل سنّت حكمت ابن عربي بيشتر تحت تأثّير تفكّرات محمود شبستري (متوفّي 740 هجري) صاحب گلشن راز ، و سعيدالدّين سعيد فرغاني (متوفّي نزديك به سال 700 هجري) مؤلّف مشارق الدّراري (در شرح تائيه ابن فارض) بوده است.