تخت سلیمان

از مقدمه کتاب:
هیئت مشترك حفاری علمی باستانشناسی ایران و آلمان قریب هشت سال است که در تخت سلیمان آذربایجان مشغول عملیات اکتشافی است و در خلال این مدت مظاهر درخشانی در اثر کاوش از آثار هنری و شاهکار معماری پیش از اسلام و دوره اسلامی کشف شده است. اهمیت این حفاری و اعتباری را که این مکان تاریخی از نظر افتخار گذشته کشور ما دارد و پس از قرنها از زیر خروارها خاک سر بر میآورد شایان توجه است؛ زیرا عملیات اکتشافی تخت سلیمان باسایر نقاطی که حفاری گردیده و یا هم اکنون مشغول کاوش هستند فرق کلی دارد. چه تخت سليمان يك گورستان قدیمی شامل آثار عتیقه و يا يك تپه باستانی که نمودار طبقات تمدنهای مختلف باشد نیست که در شرح گزارش و بررسی عملیات حفاری در مورد کشف اشیاء یا طبقات مختلف تپه و مقایسه آن با سایر نقاط اظهار نظر گردد، بلکه اهمیت تخت سلیمان از دیر زمان از دو نظر قابل توجه بوده است:
الف - در جغرافیای تاریخی ایران شهرشیز یکی از پایتختهای بزرگ آذربایجان در زمان اشکانیان ذکر شده است که بعدها مرکز بزرگ آتشکده عظیم شهریاران ساسانی گردید و در ادبیات فارسی نام این آتشکده فراوان دیده میشود و در اهمیت و توجه به آن نوشته اند که سلاطین ساسانی برای بزرگداشت این جایگاه مقدس پای پیاده از تیسفون مقر خود به زیارت این آتشکده میآمده و در برابر آن زانو زده اظهار عبودیت میکرده اند.
ب - نظر به اینکه علمای باستانشناسی و علاقمندان به آثار تاریخی پیوسته در جستجو و تفحص برای پیدا نمودن مکان اصلی این آتشکده بوده و از روی اسناد و نوشته های پیشینیان و مخصوصاً متون پهلوی و اوستا کنجکاوی نموده اند بعضی محل این آتشکده را در نزدیکی دریاچه ارومیه و برخی در شهرشیز و عده ای هم در تخت سلیمان امروزی دانسته اند...