تاریخ وصاف یا تجزیه الامصار و تزجیه الاعصار - جلد 5

تاریخ وَصّاف (نام دیگر: تجزیة الامصار و تزجیة الاعصار) از قدیمترین منابع دربارهٔ دوره ایلخانان، به زبان فارسی و نوشته شرف‌الدین عبداللّه شیرازی است.
به گفته وصاف، کتاب او دنباله تاریخ جهانگشای است و عطاملک جوینی در همه حال ممدوح اوست. وصاف در ۶۹۹ق به نوشتن تاریخ خود پرداخت و بخشی از آن را در ۷۰۲ق در شام به آگاهی و نگاه غازان‌خان رساند و در ۷۱۲ق در سلطانیه چهار بخش نخست این اثر را به الجایتوخان تقدیم کرد. بخش پنجم آن در ۷۱۶ق (۱۳۲۶م) به پایان رسید.
وصّاف ضمن شرح وقایع تاریخی، اشعاری به عربی یا فارسی آورده که غالباً سروده خود اوست. تاریخ وصاف یکی از دشوارترین و به عبارتی متکلفانه‌ترین متون نثر فارسی است. اطناب جمله‌های وصاف به سبب زیاده‌روی در بهره‌گیری از ادبیات عرب مانع از درک درست مفاهیم و محتوی نوشته‌هایش شده است. به همین خاطر برای فهم آن آثاری چون: حل مشکلات تاریخ وصاف، شرح شواهد تجزیة الامصار، شرح ترکی تاریخ وصاف، تحریر تاریخ وصاف و گزیده‌های آن پدید آمده است. به گفته شرف‌الدین شیرازی کتاب او ترکیبی از اطناب (درازگویی) و ایجاز (پیراسته‌نویسی) است. نویسنده مدعی است تا پیش از او کسی نتوانسته است چنین کاری را انجام دهد و او آغازگر راه است.