سفرنامه عبدالصمد میرزا سالور عزالدوله به اروپا

ناصرالدین شاه هرچند همچون عباس میرزا ملک آرا دوبرادر خویش رکن الدوله و عزالدوله را مورد بی مهری مستقیم وتبعید قرار نداد ولی بویژه عبدالصمد میرزا که مردی اهل کتاب بود را حداکثر به حکومت هایی چون قزوین وهمدان می فرستاد.
از فرزندان عزالدوله قهرمان میرزا عین السلطنه و حسین قلی خان عماد السلطنه دستی بر قلم داشتند وخاطرات خویش را روزانه و از نوجوانی می نگاشتند که یکی از مهمترین منابع تاریخ معاصر به شمار می روند.
برای من همواره این پرسش مطرح بوده که مردی مطلع و آگاه چونناصرالدین شاه آیا جز سفرنامه ها وخاطرات روزانه دست نوشته هایی شخصی چون اعتماد السلطنه داشته است؟
در روزنامه ها به هیچ روی به سیاست اشاره نمی شود و گاهی با بیان زنده شاه در می یابیم که این خاطرات در میان عمله خلوت نگاشته می شده است.