طریقت نامه

به تصحیح: رکن الدین همایون فرخ

شیخ الاسلام عماد الدین علی کرمانی متخلّص به عماد و معروف به عماد فقیه، از عارفان و شاعران بزرگ قرن هشتم هجری است. او از پیروان شیخ زین الدین عبدالسلام کاموئی است که خود از تربیت یافتگان شهاب الدین سهروردی قطب سلسلة سهروردیه است. عماد الدین فقیه کرمانی، یک صوفی مترسّم به آداب و رسوم خانقاهی و یک عابد و زاهد متشرّع است،
اگرچه وی تمام عمر خود را به زهد و ریاضت و ذکر و عبادت و خلوت نشینی درخانقاه گذراند، امّا در بینش عرفانی خود به عشق و وجد و شور و حال و جذبه و مجلس سماع بسیار اهمیت می دهد و همانند حافظ شیرازی عارف بزرگ هم عصر خود به شیوة ملامتیان و رندان گرایش دارد و از ریا و ریاکاران به شدّت بیزاری می جوید.
طریقت نامه خواجه عمادالدین فقیه کرمانی عارف و شاعر نامدار قرن هشتم را مصباح الهدایه منظوم نامیده اند، امّا به دلیل حذف قسمت های مهمی از بحث های عرفانی و کلامی مصباح الهدایه، تغییر فصول و ابواب کتاب، تغییر ترتیب و نظم مطالب، سرودن اشعار انتقادی و اجتماعی، دعاها و مناجات ها، بازتاب احساسات و عواطف عاشقانه و عرفانی شاعر، مدح و ستایش اهل بیت، آوردن داستان ها و روایات گوناگون و بیان تجربیات عرفانی سراینده باید آن را منظومة مستقلی به حساب آورد و مصباح الهدایه را یکی از منابع و مآخذ مهم این منظومه دانست.
عمادالدین فقیه کرمانی در آغاز این مثنوی که از بهترین و مفصّل ترین منظومه های اوست؛ اظهار داشته که مطالب این کتاب را از مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه عزالدین محمود کاشانی صوفی و متکلّم بزرگ قرن هشتم و همچنین عوارف المعارف شهاب الدین عمر سهروردی و کتاب التعّرف لمذهب اهل التصوّف ابوبکر محمد الکلاباذی نقل کرده است.