س‍ی‍ر ال‍ی‍گ‍ارش‍ی در ای‍ران از گ‍وم‍ات‍ا ت‍ا ک‍ودت‍ا

دریافت دستمزد در شاهنشاهی هخامنشی توسط کارگران در حالی است که در جهان شناخته شده ی آن روز یعنی سده ی پنجم پیش از میلاد، اینگونه مناسبات میان کارگران و کارفرمایان همانند دیگری نداشته است . برای نمونه در دولت شهر آتن، تعداد بردگان از از تعداد انسان های آزاد بیشتر بوده است. استرابو مناسبات برده داری در یونان باستان را چنین شرح می دهد، این مورخ در جایی گزارش می دهد که بی لیاقتی فرمانروایان سلوکی در سوریه به فراگیر شدن برده داری در یونان و سوریه انجامیده است، امری که از گستردگی برده داری در یونان باستان در سده اول و دوم پیش از میلاد مسیح خبر می دهد:« بیش از هر چیز صادرات برده آنها را به کار ناپسند دزدی دریایی، که بسیار سودآور بود، کشانید. نه تنها اسیر گرفتن و برده کردن مردم کار آسانی بود، بلکه بازار بزرگ و پر ثروت نزدیک به محل نیز به رونق این کار دامن می زد. مقصودم شهر دلوس (Delos جزیره ای در جنوب شرقی یونان) است که در روز 10 هزار برده به آن وارد و از آن صادر می شد. و در مورد آن این ضرب المثل به کار می رود.:«بازرگان، لنگر بیانداز بارت را خالی کن، همه ی آن فروش می رود.»» (Strabo, Book XIV,Chapter 5, 2)

بچه ها کار می کردند برای همین حقوق می گرفتند زنان کار می کردند-نه معلمی یا پرستاری یا منشیگری-کار یدی همپای شوهر و بچه ها این یعنی بردگی-برای همین مرخصی زایمان داشتند تا برده جدید و سالم به دنیا بیاورند البته مقداری آذوقه به کارگران داده می شده مزد نقدی هم شاید داشتند در توزیع آذوقه جنسی تبعیض وجود داشته برای کارگران مقداری گندم ولی گوشت گندم و شراب شامل سرکارگران و کنترل چی ها میشده این برده ها را از اروپا هندوستان و آفریقا میآوردند هدف از کشورگشایی همین ها بوده

بر اساس لوح های ایلامی تخت جمشید کارگران تخت جمشید از دستمزد و مزایای مکفی برخوردار بوده اند. حتی می توان مدعی بود که دستمزد و مزایای کارگران تخت جمشید منطبق بر معیارهای دوران معاصر می باشد، تا آنجا که بانو هاید ماری کخ اصطلاح «تامین اجتماعی» را برای توضیح برخی از مزایای ویژه ی کارگران در دوره ی هخامنشی به کار برده است:« این لوح ها می گوید که در نظام هخامنشی حتی کودکان خردسال از پوشش خدمات حمایتی اجتماعی بهره می گرفتند. دستمزد کارگران بر اساس نظام منضبطِ مهارت و سن طبقه بندی می شده، مادران از مرخصی و حقوق زایمان و نیز «حق اولاد» استفاده می¬کرده اند، دستمزد کارگرانی که دریافت اندکی داشتند با جیره های ویژه ترمیم می شد تا گذران زندگی شان آسوده تر شود، فوق العاده ی «سختی کار» و «بیماری» پرداخت می شد، حقوق زن و مرد برابر بود، و زنان امکان داشتند تا کار نیمه وقت انتخاب کنند، تا از عهده ی وظایفی که در خانه و به خاطر خانواده داشتند، برآیند. این همه «تامین اجتماعی» که لوح های هخامنشی گواه آن است، برای سده ی ششم پ. م دور از انتظار است. چنین رفتاری، که فقط می توان آن را مترقی خواند، نیازمند ادراک و دورنگری بی پایانی بوده است.» (کخ، از زبان داریوش، کارنگ 1387، ص 346)

البته نظام پدرشاهی هخامنشیان به اعتقاد عده ای نوعی برده داری بوده است

مگه برده چیست؟ هر کی کار کنه بیمه نداشته باشه بازنشستگی نداشته باشه حقوق مکفی نداشته مزدش در حد لقمه ای بخور و نمیر باشه حق اعتصاب و اعتراض نداشته باشه مالک جان خود و خانواده نباشه فرزندش هم بیگاری کنه راحت خرید و فروش بشه بالاجبار جا به جا بشه ....اینها یعنی برده و بردگی...همینهایی که تخت جمشید رو ساختن راه ساختن بنا ساختن سد ساختن در زمان هخامنشی اینا برده بودن

این کتاب تقلید بسیار ضعیف یک ایرانی چپ از الگوهای تاریخنگاری اتحاد جماهیر شوروی است.
آنها که با به کار گیری کلیه ی ترفندهایشان در جعل دوره ی برده داری در ایران با شکست مواجه شده اند.(خنجی ، محمد علی، بررسی تاریخ ماد و منشا نظریه دیاکونوف، طهوری، 1358)
برای تطبیق تاریخ ایران با الگوهای مارکسیستی کوشش کردند تا اصطلاحات دیگر تاریخ نگاری مارکسیستی را وارد تاریخ ایرانی کنند.
امروزه حتی در خود روسیه هم که کتاب های ترزنده ای توسط انتشارات نائوک به طبع می رسد، سبک تاریخنگاری مارکسیستی جایگاهی ندارد و سبب تمسخر و انبساط خاطر است.

الیگارشی در فرهنگ و گفتمان سیاسی معانی گوناگونی را با خود یدک می کشد اما آنچه که بیشتر در این کتاب مد نظر است فرمانرویی عده ای از اقلیت اجتماع(پادشاه)بر اکثریت اجتماع(مردم) می باشد.
گاه این سیستم منجر به ظهور پدیده ی دیکتاتوری شده است که از گذشته تا به امروز در بسیاری از نقاط جهان هنوز رواج دارد