ان‍دی‍ش‍ه های ع‍طار در ل‍س‍ان ال‍غ‍ی‍ب‌: وص‍ل‍ت ن‍ام‍ه و م‍ف‍ت‍اح الاراده‌

از متن کتاب:
روزگار عطار دوره گرانباری است که ایران اسلامی به عنوان قرن ششم در حافظه دارد، هر چند از ادوار مهم و از فصول برجسته شعر و ادب فارسی عجین شده با معارف غنی اسلامی است و بسیاری از امهات متون علوم و فلسفه و عرفان و تصوف محصول یا تاثیر یافته همین برهه از پیشینه ادب می باشد، لکن در عین حال متلاطم و پرآشوب و بحرانی است. خبرهای خوش و سرورانگیز فتح مرزهای غیر اسلامی و پیشرفت معارف اسلام به دامنه های هندوکش تا رودخانه جیحون و دریاچه آرال و کرانه های دریای خزر و دربند قفقاز خلاصه رسیدن به اجتماعات بشری آسیای صغیر و تمام شمال افریقا و ایالات جنوبی اسپانیا با کشمکشهای سیاسی بین امرا و سلاطین سلسله های مختلف توام شده شیرین را با تلخ مخلوط نموده مذاق امن و آسایش را تلخ و شیرین نموده در ایران سرزمین علم و فضیلت عاطفه و عطوفت رشادت و شجاعت، حریت... آن روزها خوارزمشاهان بر قسمت اعظم بلاد تسلط داشتند و دارالملکشان خوارزم (گرگانج) در ساحل جیحون و در جنوب دریای آرال بود. سلسله های محلی دیگر از جمله سلغریان در فارس اتابکان در آذربایجان و هزار اسبی در لرستان حکومت میکردند و در مجاور ایران نیز سلجوقیان روم و ایوبیان در شام بیش از دیگران قدرتمند بودند. هنوز درد و غم تاخت و تاز صلیبیان به مرزهای غربی ممالک اسلامی در اواخر قرن پنجم فراموش نشده بود که درهای فتنه و بلائی صعب تر بروی مسلمانان گشوده گردید. چنگیزخان جهانگشای مغول به بهانه این که جاسوسان ناجر پیشه اش در ایران به دست عمال سلطان محمد خوارزمشاه به قتل رسیدند هجوم به ایران را آغاز کرد...