کتاب‌شناسی نقد و بررسی ادبیات داستانی معاصر

امروزه، براثرِ رونق و تکامل صنعت چاپ و ابزارهای رایانه‌ای، تولیدات قلمی ازنظر کمّی به‌صورت شگرفی رشد کرده‌اند. سالانه ده‌ها هزار عنوان کتاب در سراسر جهان به زبان‌های گوناگون منتشر می‌شود و رشد صنعت نشر بین‌المللی چند برابر رشد جمعیت جهانی است. مقاله‌های نشریات ادواری، گزارش‌ها و جزوات چاپ‌شده، مقالات منتشرشده در تارنماها، همچنین موادّ دیداری و شنیداری را باید به فراورده‌های انتشاراتی افزود. علاوه بر حجم عظیم اطّلاعات، به دلیل نایاب بودن برخی مجلات، دستیابی به آنها دشوار است. در این میان، کتاب‌شناسی‌ها، ضمن آگاه کردن پژوهشگران از چندوچون کتاب‌ها و مقالات نوشته‌شده در هر زمینه، راه دستیابی به اطّلاعات و تجربه‌های پیشینیان را هموارتر می‌سازند و مانعِ دوباره‌کاری می‌شوند. حُسن دیگر کتاب‌شناسی‌ها در این است که زمینه مطالعات تاریخی و آماری را در هر رشته‌ای فراهم می‌کنند.
با توجه به اهمیت منابع و مآخذ در فرایند تحقیق و لزوم آشنائی پژوهشگران با تالیفات موجود، و همچنین تخصّصی‌تر شدن شاخه‌های علم، نیاز به استفاده از کتاب‌شناسی‌های تخصّصی محسوس‌تر است. احساس این نیاز گروه ادب معاصر فرهنگستان زبان و ادب فارسی را به تدوین کتاب‌شناسی‌هایی در حوزه‌های ادبیات معاصر ایران سوق داده است. کتاب‌شناسی نقد و بررسی ادبیات داستانی معاصر. عنوان فهرستی است از مندرجات کتاب‌ها، مطبوعات، برخی نرم‌افزارها، و پایگاه‌های اینترنتی، درباره داستان‌نویسان معاصر که در چند جلد منتشر خواهد شد. در مجلّد حاضر، که به سه تن از پیش‌گامان داستان‌نویسی نوینِ ایران (سیّد محمّدعلی جمال‌زاده، صادق هدایت و بزرگ علوی) اختصاص دارد، تلاش شده است که همه کتاب‌ها و مقالات نوشته‌شده درباره زندگی و کار ادبی این سه نویسنده، تا زمان تالیف این مجلّد، گردآوری و فهرست شود. این کتاب‌شناسی با هدف اطّلاع‌رسانی به پژوهندگان و دانشجویان و علاقه‌مندان به ادبیات معاصر تدوین شده است
تالیف این کتاب‌شناسی در سال ۱۳۸۴ یعنی زمانی در برنامه کار گروه گنجانده شد که شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی، طرح «بررسی تطوّر مضامین ادبیات داستانی» را تصویب کرد و در اجرای آن، پژوهشگران گروه ادبیات معاصر، پرونده‌های پژوهشی‌ای برای نویسندگان تشکیل دادند. آنان با جست‌وجو در صفحات مجلات، گنجینه‌ای از مقاله‌های مربوط به زندگی و کار ادبی نویسندگان معاصر ایران فراهم آوردند. در مرحله بعد، مقالات گردآوری‌شده تنظیم و فهرست‌نویسی شد تا در قالب کتاب‌شناسی‌هایی منتشر شود.