سفرنامه فرهاد میرزا

«هدایه السبیل و کفایه الدلیل» که به نام سفرنامه فرهاد میرزا مشهور است، کتابی است به زبان فارسی که موضوع آن گزارش دقیق و روزانه سفر نویسنده به مکه معظمه است.

پیشگفتار:
کتابی که از نظر خوانندگان محترم می‌گذرد سفرنامه فرهاد میرزا معتمد الدوله پسر عباس میرزا است. این سفر از روز چهارشنبه هفتم شعبان سال  ۱۲۹۲  ه‍. ق. شروع و روز پنجشنبه دوم ربیع الثانی سال بعد (به‌مدت  ۲۳۳  روز) به پایان می‌رسد.
درباره زندگانی و شرح‌حال فرهاد میرزا، غیر از مقدمه کتاب که مطالبی چند در خصوص شخصیت علمی، ادبی و سیاسی مولف و آثارش آورده‌ایم در قسمت «اختتام» که به قلم میرزا ابو طالب نواب، یکی از افاضل وقت شیراز صورت گرفته، مطالبی مهم در روشن شدن شخصیت فرهاد میرزا مذکور است.
مولف موقع صحبت از مناسک حج، مطالبی در باب مستحبات اعمال حج ذکر کرده که کاتب این مطالب را در حاشیه کتاب قید کرده. این یادداشت‌ها را نیز جهت رعایت مطالب و مراتب کتاب، با عنوان «مستحبات اعمال حج» بعد از بخش «واجبات اعمال حج» آوردیم. علاوه‌براین، قصیده‌ای از «وقار» در مدح فرهاد میرزا در حاشیه کتاب قید شده بود که به‌علت اهمیت موضوع در شناخت مولف، قصیده بعد از مقدمه کتاب عینا آورده شد.
مولف دو مطلب مهم، یکی در مورد تسمیه ارکان اربعه بیت الله الحرام و دیگری درباره شهدای فخّ در آخر کتاب (به فاصله یک سال بعد از مراجعت از مکه) آورده که مطلب اول به نام «تکمله مولف» و دیگری به نام «فایده[ثانی]» جهت رعایت نظم متن، در آخر اثر حاضر آورده شد و هریک از این دو مطلب در فصول مربوطه با توضیح پاورقی به قسمت مربوطه ارجاع داده شد.