سارتر : قدم اول

دغدغه اصلی سارتر ، موضوع وجود است. برای سارتر وجود دو چهره دارد؛ چهره نخست : وجود برای خود که آگاه ، خرد ورز و آزاد است و دیگری وجود در خود ، که وجودی تنومند ، بسیط ، پر ، ناآگاه و غیر خرد ورز است. انسان به دلیل داشتن عقل و خرد ، وجود برای خود است ؛ یعنی وجودی که برای خودش موجود است و وجودش مقدم بر ماهیتش است. به این معنا که ابتدا وجود دارد و سپس ماهیتش را با انتخاب و گزینش های خودش می سازد.
سارتر سپس به مسئله ی برای خود بودن می پردازد؛ یعنی همان وجود آگاه. در این جا هستنده ای خاص را بررسی می کند که آگاه است و این اگاهی ، آزادی و انتخاب را برای به دنبال دارد. به اعتقاد سارتر البته به تاثیر از هایدگر، انسان موجودی است که به عالم پرتاب شده است و همین پرتاب شدگی ، به گونه ای بی خبر وی را با امکاناتی روبرو می کند که در فرصت کوتاه زندگی از بین آن ها باید انتخاب کند.
سارتر به نقل از داستایوسکی می گوید : اگر واجب الوجود نباشد ، هر کاری مجاز است.
پس انسان وانهاده است ، زیرا بشر نه در خود و نه بیرون از خود امکان اتکا نمی یابد. باید گفت بشر از همان ابتدا برای کارهای خود عذری نمی یابد. سارتر می گوید: ما تنهاییم ، بدون دستاویزی که عذر خواه ما باشد . این معنی ، همان است که من با جمله « بشر محکوم به آزادی است» بیان می کنم. بشر محکوم است ، زیرا خود را نیافریده و در عین حال آزاد است؛ زیرا همین که پا به جهان گذاشت، مسئول همه کارهایی است که انجام می دهد
پ.ن :- سارتر با اثبات تقدم وجود بر ماهیت، انسان را مسئول کارهای خود معرفی می کند. بنابراین نخستین کوشش
اگزیستانسیالیسم آن است که فرد بشری را مالک آن چه هست قرار دهد.
- از دید وی این اصل که آدمی مسئول فردیت خاص خود است ، به این معنا است که هر فردی مسئول تمام افراد بشر است.
- با توجه به این که در فلسفه اسلامی ، موضوعی به نام اگزیستانسیالیسم به مفهوم غربی وجود ندارد اما شباهت هایی از آن را
در فلسفه اسلامی با عنوان « اصالت وجود » می توان یافت.
با تشکر از آپلود کننده محترم در نشر فلسفه و ارتقای آگاهی کاربران
-