دانشنامه منظوم ایران

.
دانشنامه منظوم ایران منظومه‌ای حماسی به اقتباس از شاهنامه‌ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، تازه‌ترین اثر پروفسور سیدحسن امین، حقوقدان، سیاس، متفکر، ادیب و شاعر معاصر است که شامل موضوعاتی همچون: شعر فارسی قرن چهاردهم، تاریخ و فرهنگ ایران زمین، شامل نمایه‌ای از اسامی مفاخر فرهنگی، علمی، ادبی، فلسفی، مذهبی، سیاسی، قضایی، اجتماعی ایران (از روزگاران کهن تا 1390) می‏باشد.
این کتاب پس از یک پیشگفتار تفصیلی، در هفت هزار بیت بخش‌های زیر را در بردارد:
1-ستایش خدا، خرد و میهن. 2-چند گونه منظومه‌ی پارسی. 3-شاهنامه و فردوسی. 4-دوران اساطیری و پادشاهان پیشدادی و کیانی. 5-تاریخ ایران پیش از اسلام. 6-تاریخ سیاسی ایران پس از اسلام. 7-تاریخ سیاسی معاصر. 8-ادبیات و هنر: چهره‌های فرهنگی و ادبی. 9-فلسفه، عرفان و اخلاق 10-حقوق، تمدن و فرهنگ 11-دین و چهره‌های دینی 12-خاطرات و خطرات 13-اخوانیه‌های معاصران 14-نمایه‌ی نام بزرگان ایران زمین دانشنامه‌ی منظوم ایران در بحر تقارب (فعولن فعولن فعولن فعول) می‌باشد و تأثیر شاهنامه فردوسی به عنوان سند هویت ملی و شناسنامه فرهنگی ایرانیان در آن آشکار است.
کتاب حاضر، منظومه‌یی حماسی است به پارسی در هفت هزار بیت، در باب تاریخ، ادبیات، فلسفه، فرهنگ، دین، حقوق و سیاست ایران از آغاز تا امروز. این منظومه را "پروفسور سیدحسن امین" به تقلید از شاهنامه‌ی حکیم ابوالقاسم فردوسی (مبشر خرد، داد، میهن‌پرستی و ایران‌دوستی) با تکیه بر تاریخ ایران پس از اسلام، یعنی در جهت تکمیل شاهنامه سروده و طی آن نام بیش از ده هزار تن از بزرگان و مفاخر ایران زمین را در زمینه‌های مختلف از فلسفه و عرفان گرفته تا موسیقی و سینما به صورت منظوم ثبت و ضبط کرده است.
دانشنامه منظوم حاضر، به رغم در برداشتن بریده‏های از تاریخ ایران، یک اثر حماسی و ادبی با تکیه بر ادبیات ملی است نه یک تاریخ مستند یا یک تحلیل تاریخی. قالب و زبان شعر هم، بویژه در یک اثر حماسی، شاعر را به گزینش و اجمال وامی‏دارد نه تفصیل و تحلیل اعتقادی. بنابراین کتاب حاضر از مقوله‏ی "ادبیات ملی" و "تاریخ یادبودی" است.
زمینه‏ ی این کتاب ادبی/ تاریخی، بازشناسی تاریخ سیاسی و فرهنگی ایران است. تاکید اصلی هم بر شخصیت‏ شناسی و علم رجال یعنی ذکر گذرای نام و نشان بزرگان ایران اعم از زن و مرد از عصر اساطیری و پهلوانی تا عصر حاضر است. تاریخ ایران نیز، از زمان تشکیل دولت عیلام تا امروز، مرتب به سلسله مراتب تاریخی، به اجمال تمام، به رشته نظم درآمده است.
"دانشنامه"، عنوانی عام است که می‏تواند عمومی یا تخصصی، منظوم یا منثور باشد. "دانشنامه منظوم ایران" با تکیه‌ی ویژه بر ایران و ایرانیان، شامل مباحث مختلفی از فرهنگ ایران است. از جمله: اساطیر، تاریخ، ادبیات، فرهنگ، هنر، دین، حقوق، سیاست، رجال=شخصیت‌شناسی و بسیار مطالب دیگر. بنابراین، اطلاق عنوان «دانشنامه» بر این منظومه، شاید با تسامح قابل گذشت باشد.
بی ‏تردید یکی از مهم‏ترین شاخصه‏های کتاب حاضر، شناسایی بهتر و بیش‏تر نزدیک ادبیات با اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی ایران، یعنی بازتاب‏های عینی و عملی رخدادهای سیاسی اجتماعی و فرهنگی ایران از آغاز تا زمان حاضر است.