سمبولیسم در آثار نجیب محفوظ

محفوظ از آغاز به رمز و تمثیل روی آورد .او پیوسته می خواست که از مشکلات مصر - و نه از مشکلات شخص یا طبقه ای خاص - سخن بگوید و هدفش بیان تمام مسائل مصر بود.او این وظیفه را از طریق احساس و ادراکی که در قبال مسائل داشت فانجام می داد. محفوظ به علل متعددی به رمز و تمثیل متوسل شد که در فصل اول این کتاب به آن پرداخته خواهد شد.
خلاصه اینکه نجیب محفوظ ،از همان آغاز کار خود ایمان داشت که جامعه فکری مصر تحمل عقاید و اندیشه های او را ندارد ،و همچنین دعوت او ،برای بینش و نگرشی نو ،نسبت به مسائل مختلف زندگی و انسان ،مورد اجابت قرار نخواهد گرفت.محفوظ در ضمن مطالب رمانهای مرحله تاریخی ،با نظام پادشاهی موجود در دهه چهارم این قرن مخالفت می کرد و پادشاهی را «حق الهی»برای کسی نمی دانست.اما نمی توانست به طور آشکار با نظام پادشاهی مقابله کند ،به این دلیل به چهارچوب تاریخی پناه برد تا از طریق آن آنچه را که میخواست ،به طور مستقیم و آشکاربگوید و اثبات نماید.او در شخصیت احمس شاه مجموعه اوصاف و خصوصیاتی را که برای پادشاهی مسئول در قبال سرنوشت ملت ضروری می دید ،قرار داد.با این حال ما در آثار او دو نوع مشخصه رمز را تشخیص می دهیم:نوع اول رمز به معنای لغوی و نزدیک است ،و این نوع رمز شامل مرحله تاریخی و مرحله واقعیت نگاری آثار محفوظ است.در این دو مرحله رمز ،در چهارچوب فنی و اصطلاحی وارد نمی گردد و نویسنده طی آن ،از سبک سمبولیستها پیروی نمی کند و وسایل هنری آنان را به کار نمی گیرد .محفوظ در این دو مرحله ادبی ،حکایت مستقیم را آنطور که در مکتب واقع گرایی یا مکتب ناتورالیسم در ادبیات شناخته شده است ،به کار می برد.در این تحقیق به تفصیل از این امر سخن به میان خواهد آمد.