اوضاع ایران در دوران معاصر

از مقدمه کتاب:
هنگامیکه از دره ها و شیبهای کوهساری بزرگ می گذرید و پیچ و خمهای گوناگون آنرا پشت سر می گذارید، از هیئت و منظر عمومی و ابعاد آن کوهسار نمی توانید تصویری روشن بدست آورید. ولی وقتی از آن کوهسار خارج میشوید و لختی جاده هامون را می پیمائید و سپس سر می گردانید، آنگاه کوهساری را که درنوشتید نیک می بینید و از ابعاد و منظره عمومی آن تصویری درست بدست می آورید.
چنین است ادوار و وقایع تاریخ تا زمانیکه در گرما گرم آن خود یکی از بازیگران یا بازیچه های آن هستید، دشوار است بتوانید آنرا بدرستی ارزیابی کنید ولی دیرتر، هنگامی که شورهای انگیخته شده فروخفت، هنگامی که پویه عمومی تاریخ عیار آن را عیان کرد، قدرت داوری عینی و خونسردانه بمراتب بیشتر است.
نگارنده این سطور زمانی پای درجهان وجود گذاشت که رضاشاه میرپنج فوج قزاقی بود. دوران کودکی و جوانیش در دوران عروج و سقوط سلطنت مستبده رضاشاه گذشت. از همان سالهای اولیه پس از سقوط استبداد رضاشاه و امکان عمل آزادانه نسبی مخالفان وی، وی می کوشید تا از این دیکتاتور «دارای شنل آبی رنگ» در روزنامه «مردم برای روشنفکران» تصویری بدست دهد. ولی برای انجام درست تر و دقیق تر این کار گذشت زمان، کسب تجربه، درک ژرفتر قوانین تاریخ، تکیه به اسناد، برخورداری از پژوهش محققان، اندیشیدن و وا اندیشیدن بسیار ضرور بود و اوراق حاضر تا حدی محصول آنهاست و ناچار باید در آن واقع گرائی بر شیوه احساسی و ژرفش در سرشت پدیده برغلطش بر سطح آن، بچربد...